De jarige van 24 juni is de Duitse arts en bacterioloog Friedrich August Johannes Loeffler (1852-1915), die het organisme heeft geïdentificeerd dat difterie veroorzaakt.


Loeffler werd geboren in Frankfurt an der Oder, als zoon van legerarts Gottfried Friedrich Franz Loeffler (1815-1874).¹ Friedrich Loeffler studeerde geneeskunde in Würzburg en Berlijn. In 1874 promoveerde hij aan de Friedrich-Wilhelm-Universität in Berlijn op het proefschrift Ueber den Einfluss der Blutentziehungen auf den Organismus. Vervolgens werd hij arts in het Pruisische leger.²

In 1879 werd hij benoemd bij het Berliner Kaiserliche Gesundheitsamt onder Robert Koch. Zijn onderzoek bij dit instituut leidde tot de ontdekking van het organisme dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van snotziekte bij paarden en pluimvee. Samen met Edwin Klebs (1834-1913) ontdekte hij de veroorzaker van difterie.³ Het organisme stond aanvankelijk bekend als de Loeffler-Bazillus, tegenwoordig als Corynebacterium diphtheriae.

In 1887 was Loeffler een van de oprichters van het Zentralblatt für Bakteriologie und Parasitik. In 1888 werd hij benoemd tot hoogleraar op de nieuwe Lehrstuhl für Hygiene aan de Ernst Moritz Arndt Universität in Greifswald, een stad aan de Oostzee. Het hoofdgebouw van de universiteit staat tegenwoordig aan de Friedrich-Loeffler Strasse. Samen met Paul Frosch (1860-1928) vond Loeffler hier het organisme dat mond- en-klauwzeer bij runderen en varkens veroorzaakt.⁴ Ze stelden vast dat het organisme veel kleiner is dan een bacterie, en hadden daarmee het eerste virus ontdekt dat dieren kan infecteren (tabaksmozaiekvirus was tien jaar eerder ontdekt door Iwanowski en Beijerinck).
In Greifswald was Loeffler ook actief als Kommunalhygieniker. Hij zette zich onder meer in voor verbetering van de stadsreiniging en het aanleggen van een riolering. Tegenstanders van dit kostbare project blafte hij regelmatig toe: ‘Und gebaut wird sie doch!’ En zo geschiedde. In 1913 werd Loeffler ereburger van Greifswald.

In 1910 werd Loeffler benoemd tot eerste directeur van het Virologische Forschungsinstitut op het eiland Riems in de Oostzee; sinds 1952 het Friedrich-Loeffler Institut. In 1913 werd hij opvolger van Robert Koch als directeur van het Institut für Infektionskrankheiten in Berlijn, waar hij twee jaar later overleed.

1. Klinkhammer G. Zu Ehren von Friedrich Loefller: Ärztetags-Sonderstempel. Dtsch Ärzteblatt 2002;99:100
2. Loeffler, F.Zur Immunitätsfrage. Mitt. kaiserl. Gesundheitsamt 1882;1:134-187
3. Loeffler, F.Untersuchung über die Bedeutung der Mikroorganismen für die Entstehung der Diphtherie. Mitt. kaiserl. Gesundheitsamt 1884;2:421-499
4. Loeffler F, Frosch, P. Berichte der Kommission zur Erforschung der Maul- und Klauenseuche bei dem Institut für Infektionskrankheiten in Berlin. Zbl. Bakt. I/Orig 1897;22:257–259, 1898; 23:371–391

Morgen: Lijfarts van de president