Dr. Brian Burkey (Cleveland Clinic Foundation, Ohio) en collega’s hebben een retrospectieve studie uitgevoerd van de ontwikkeling van metastasen op afstand in gevorderd stadium orofaryngeaal squameus celcarcinoom na behandeling met chemoradiotherapie. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in JAMA Otolaryngology – Head & Neck Surgery.¹ De onderzoekers identificeerden in de registratie van de Cleveland Clinic 291 patiënten met stadium III tot IVB OPSCC die waren behandeld tussen begin 1996 en eind 2013.

Zevenendertig van deze patiënten ontwikkelden na chemoradiotherapie metastasen op afstand, onder wie 28 van 252 patiënten met HPV-positieve ziekte en 9 van 39 patiënten met HPV-negatieve ziekte. De berekende drie-jaars controle op afstand was 88% in de HPV-positieve groep versus 74% in de HPV-negatieve groep (p=0,01). De mediane tijd tot het ontwikkelen van metastasen op afstand was ook langer in de HPV-positieve groep (16,4 versus 7,2 maanden; p=0,008). Er was een trend naar een hoger aantal metastatische sites in de HPV-positieve groep (mediaan 2,04 versus 1,33 per patiënt; p=0,09). De meeste metastasen werden in beide groepen gezien in de longen. Daarnaast had de HPV-positieve groep metastasen in voor HNSCC atypische organen, waaronder hersenen, nier, huid, skeletspier en oksel- en intra-abdominale lymfeklieren. De drie-jaars overall survival was beter in de HPV-positieve groep (89,9% versus 62,0%; p<0,001), evenals de mediane overleving na de ontwikkeling van metastasen op afstand (25,6 versus 11,1 maanden; p<0,001).

De onderzoekers concluderen dat de studie suggereert dat HPV-geïnitieerde OPSCC een metastaseringspatroon heeft dat verschilt van dat van HPV-negatieve ziekte. Metastasen op afstand in HPV-positieve OPSCC patiënten komen later na de chemoradiotherapie tot ontwikkeling dan in patiënten met HPV-negatieve ziekte.

1.Trosman SJ, Koytman SA, Ward MC et al. Effect of Human Papillomavirus on patterns of distant metastatic failure in oropharyngeal squamous cell carcinoma treated with chemoradiotherapy. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg 2015; epub ahead of print