Angst voor kanker is in verschillende studies geassocieerd met zowel meer als minder deelname aan screening, mogelijk omdat verschillende aspecten van angst voor kanker verschillende effecten hebben op intenties versus gedrag. Charlotte Vrinten (voorheen VU medisch centrum en Universiteit Utrecht) en haar collega’s van University College London, publiceren vandaag online in Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention een studie van het verband tussen drie aspecten van angst voor kanker en intentie om deel te nemen en werkelijke deelname aan endoscopische screening op colorectaalcarcinoom.¹

De studie is uitgevoerd in een subsample (n=13.351) van de deelnemers aan de UK Flexible Sigmoidoscopy Trial. Voordat ze uitgenodigd werden voor de screening kregen de deelnemers uit het subsample een vragenlijst over drie aspecten van angst voor kanker: bent u banger voor kanker dan voor andere ziekten; maakt u zich vaak zorgen over kanker; krijgt u een onbehaaglijk gevoel wanneer u aan kanker denkt? In de vragenlijst werd ook gevraagd of de deelnemers geneigd waren deel te nemen aan de screening als ze zouden worden uitgenodigd. Deelnemers die positief antwoordden op deze vraag werden 1:2 gerandomiseerd naar al of niet uitgenodigd worden.

De response rate was 60% (7971/13351); 82% van de respondenten gaf aan deel te willen nemen aan de screening; 1920 van hen werden uitgenodigd voor de screening en 1359 (71%) nam inderdaad deel. Meer angst voelen voor kanker dan voor andere ziekten (OR 2,32; p<0,01) en zich vaak zorgen maken over kanker (OR 2,34; p<0,01) waren geassocieerd met toename van de zelf-gerapporteerde intentie om deel te nemen, maar niet met toename van de werkelijke deelname. Onbehagen voelen bij denken over kanker was niet geassocieerd met intentie, maar wel met lagere werkelijke deelname (OR 0,72; p<0,01).

De onderzoekers concluderen dat verschillende aspecten van angst voor kanker verschillende effecten hebben op de intentie om deel te nemen aan screening en op de werkelijke deelname.

1.Vrinten C, Waller J, von Wagner C, Wardle J. Cancer fear: facilitator and deterrent to participation in colorectal screening. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2015; epub ahead of print