De jarige van 13 augustus is de Italiaans-Amerikaanse arts en bacterioloog Salvador Edward Luria (1912-1991), die in 1969 samen met Max Delbrück (1906-1981) en Alfred D. Hershey (1908-1997) de Nobelprijs kreeg ‘for their discoveries concerning the replication mechanism and the genetic structure of viruses.’

Luria werd als Salvatore Edoardo Luria geboren in Turijn, in een sefardisch-Joodse familie.¹ In 1929 begon hij zijn studie geneeskunde aan de universiteit van Turijn. Een van zijn leermeesters daar was anatoom prof. Giuseppe Levi (1872-1965), die maar liefst drie latere Nobelprijswinnaars onder zijn studenten had: naast Luria ook Rita Levi Montalcini (1909-2012) en Renato Dulbecco (1914-2012). In 1935 kreeg Luria summa cum laude zijn MD, waarna hij twee jaar lang dienstplichtig arts was in het Italiaanse leger. Daarna volgde hij een cursus radiologie bij de universiteit van Rome.

In 1938 vaardigde Mussolini een decreet uit dat het voor Joden onmogelijk maakte academisch onderzoek te doen. Luria ging naar Parijs, waar hij tot 1940 onderzoek deed bij het Radium Insituut dat was opgericht door Marie Curie (1867-1934). Toen het Duitse leger in 1940 Frankrijk binnenviel vluchtte Luria op de fiets van Parijs naar Marseille, waar hij een immigratievisum voor de Verenigde Staten kreeg.

Luria kwam in september 1940 aan in New York. Een van zijn eerste actitiviteiten daar was het officieel vervangen van zijn Italiaanse voornamen door de Engelstalige equivalenten. Hij kreeg een Rockefeller Foundation fellowship voor Columbia University, waar hij van 1940 tot 1942 onderzoek deed in chirurgische bacteriologie. In deze periode ontmoette hij zijn twee latere medenobelprijswinnaars Delbrück en Hershey, met wie hij onderzoek deed in Delbrück’s laboratorium bij Vanderbilt University. Daar voerden ze het befaamd geworden experiment uit waarmee ze aantoonden dat erfelijkheid in bacteriën volgens Darwiniaanse wetten verloopt, en dat bacteriën resistentie tegen virussen kunnen behouden ook in afwezigheid van het virus.

Van 1943 tot 1950 was Luria docent, assistent professor en associate professor of bacteriology bij Indiana University. Zijn eerste graduate student daar was Jim Watson (1928). In 1945 trouwde Luria met psychologe Zella Hurwitz, die later hoogleraar werd aan Tufts University. In 1947 werd Luria genaturaliseerd tot Amerikaan. Van 1950 tot 1959 was hij professor of microbiology aan de University of Illinois in Urbana-Champaign. Daar ontdekte hij het principe van verworven faagresistentie bij bacteriën. Van 1959 tot 1964 was Luria professor of microbiology bij het Massachusetts Institute of Technology; in 1964 werd hij daar Sedgwick Professor of Biology, en in 1970 Institute Professor. Daarnaast was hij vanaf 1965 non-resident Fellow bij het Salk Institute for Biological Studies.

Naast de Nobelprijs kreeg Luria de Lepetit Prize in 1935, de Lenghi Prize van de Accademia dei Lincei in 1965, en de Louisa Gross Horwitz Prize van Columbia University in 1969. Hij was editor van Journal of Bacteriology, Virology, Experimental Cell Research, Journal of Molecular Biology, Photochemistry and Photobiology, American Naturalist, Proceedings of the National Academy of Sciences, en Annual Review of Genetics. In 1967-1968 was hij President van de American Society for Microbiology. Hij overleed op 6 februari 1991 in Lexington.

1.http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1969/luria-bio.html

Morgen: Hij gaf het boek een Latijnse titel om ‘gewone lezers af te schrikken’