Obesitas is geassocieerd met verhoogd risico van mammacarcinoom, waaronder het ER-positieve subtype in postmenopauzale vrouwen. Het is niet duidelijk of overmaat adipositas in vrouwen met een normale body mass index eveneens geassocieerd is met het risico. Een vooraf-geplande analyse in de cohorten van de Women’s Health Inititiative (WHI) clinical trial en WHI observational study heeft dit onderwerp onderzocht. Prof. Andrew Dannenberg (Weill Cornell Medical College, New York) en collega’s publiceren de analyse online in JAMA Oncology.¹

De analyse includeerde uit de beide cohorten 3460 postmenopauzale vrouwen met een BMI tussen 18,5 en 25, bij inclusie in de leeftijd van vijftig tot tachtig jaar, die bij inclusie DEXA-lichaamsvetbepalingen hadden ondergaan. Deze bepalingen werden herhaald na één, drie, zes, en negen jaar. Tijdens mediaan zestien jaar (range negen tot twintig jaar) follow-up werd in 182 van deze vrouwen incident mammacarcinoom gediagnostiseerd (146 ER-positief).


Het risico van invasief mammacarcinoom was in multivariabele analyse 89% hoger voor de vrouwen in het kwartiel met de hoogste lichaamsvetmassa bij inclusie dan voor vrouwen in het kwartiel met de laagste vetmassa (HR 1,89; 95%-bti 1,21-2,95) en 88% hoger voor vrouwen in het kwartiel met de hoogste vetmassa in de romp dan voor vrouwen in het kwartiel met de laagste vetmassa in de romp (HR 1,88; 95%-bti 1,18-2,98). De corresponderende HRs voor ER-positief mammacarcinoom waren 2,21 (95%-bti 1,23-3,67) en 1,98 (95%-bti 1,18-3,31). Vergelijkbare associaties werden gezien in analyses van seriële DEXA-vetmassabepalingen. Circulerende niveaus van insuline, CRP, IL6, leptine, en triglyceriden waren hoger, en niveaus van HDL-cholesterol en sex hormone-binding globulin waren lager in de hoogste versus laagste kwartielen van de romp-vetmassa.

De onderzoekers concluderen dat in postmenopauzale vrouwen met normale BMI, relatief hoge lichaamsvetmassa geassocieerd was met verhoogd risico van invasief mammacarcinoom en met veranderde niveaus van circulerende metabole en inflammatiefactoren. Normale BMI is wellicht geen adequate proxy voor het risico van mammacarcinoom in postmenopauzale vrouwen.

1.Iyengar NM, Arthur R, Manson JE et al. Association of body fat and risk of breast cancer in postmenopausal women with normal body mass index. A secondary analysis of a randomized clinical trial and observational study. JAMA Oncol 2018; epub ahead of print

Summary: An ad hoc secondary analysis of the Women’s Health Initiative Clinical Trial and WHI Observational Study found that in postmenopausal women with normal BMI, relatively high body fat levels were associated with an elevated risk of invasive breast cancer and altered levels of circulating metabolic and inflammatory factors. Normal BMI categorization may be an inadquate proxy for the risk of breast cancer in postmenopausal women.