Er is geen duidelijkheid over de associatie tussen gebruik van verschillende typen menopauzale hormoontherapie (MHT) met het risico van mammacarcinoom. Een individual participant meta-analyse van 58 prospectieve studies met follow-up tot vijf jaar (gemiddeld 1,4 jaar) na het laatste MHT-gebruik heeft deze associatie onderzocht. Prof. Gillian Reeves (University of Oxford UK) en haar collega’s van de Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer publiceren de meta-analyse online in The Lancet.¹

Tijdens de prospectieve follow-up werd mammacarcinoom gediagnostiseerd in 108.647 postmenopauzale vrouwen op een gemiddelde leeftijd van 65 jaar (SD 7), onder wie 55.575 (51%) die MHT hadden gebruikt. Met uitzondering van vaginale oestrogenen was elk MHT-type geassocieerd met verhoog risico van mammacarcinoom. De risicoverhoging nam toe met duur van gebruik, en was hoger voor oestrogeen-progestageen dan voor alleen-oestrogeen preparaten. Onder huidige gebruikers was het risico vergeleken met nooit-gebruikers tijdens de eerste vijf jaar al verhoogd (oestrogeen-progestageen RR 1,60; 95%-bti 1,52-1,69; alleen-oestrogeen RR 1,17; 95%-bti 1,0-1,26); de risicoverhoging nam verder toe bij langer gebruik (vijf tot vijftien jaar oestrogeen-progestageen RR 2,08; 95%-bti 2,02-2,15; alleen-oestrogeen RR 1,33; 95%-bti 1,28-1,37). De risico’s waren hoger bij dagelijks gebruik dan bij intermitterend gebruik. De met MHT-gebruik samenhangende risico’s van het ontwikkelen van ER-positieve tumoren waren hoger dan van ER-negatieve tumoren. Na het stoppen van MHT bleef het risico gedurende langer dan tien jaar enigszins verhoogd. Deze figuur illustreert de gevonden associaties.

De onderzoekers concluderen dat, als deze associaties causaal zijn, vijf jaar MHT-gebruik vanaf leeftijd vijftig jaar de incidentie van mammacarcinoom op de leeftijd van vijftig tot zeventig jaar zal doen toenemen met één op elke vijftig gebruiksters van oestrogeen plus dagelijks progestageen preparaten, één op elke zeventig gebruiksters van oestrogeen met intermittterend progestageen preparaten, en één op elke tweehonderd gebruiksters van alleen-oestrogeen preparaten. De corresponderende risicoverhogingen geassocieerd met tien jaar gebruik bedragen ongeveer het dubbele.

1.Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer. Type and timing of menopausal hormone therapy and breast cancer risk: individual participant meta-analysis of the worldwide epidemiological evidence. Lancet 2019; epub ahead of print

Summary: A meta-analysis of 58 prospective studies comprising 108,647 postmenopausal women who developed breast cancer during follow-up found that use of menopausal hormone therapy was associated with breast cancer risk. If the association is (largely) causal, for women of average weight in developed countries, 5 years of MHT starting at age 50 years would increase breast cancer incidence at ages 50-69 by about one in every 50 users of oestrogen plus daily progestagen preparations.