Whole brain radiotherapy (WBRT) verbetert de tumorcontrole in de hersenen na stereotactische radiochirurgie (SRS). Vanwege de associatie met cognitieve achteruitgang is WBRT na SRS voor hersenmetastasen echter controversieel. Prof. Paul Brown (MD Anderson Cancer Center, Houston) en collega’s hebben een gerandomiseerde studie uitgevoerd van de impact alleen SRS versus SRS plus WBRT op cognitief functioneren na drie maanden in patiënten met één tot drie hersenmetastasen. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in JAMA.¹

De studie werd tussen februari 2002 en december 2013 uitgevoerd bij 34 centra in Noord-Amerika. Het WBRT-schema was 30 Gy in 12 fracties, de SRS-dosering was 18 tot 22 Gy in de SRS plus WBRT- groep en 20-24 Gy in de alleen SRS-groep. De studie had 213 deelneemers (alleen SRS n=111; SRS plus WBRT n=102); de gemiddelde leeftijd was 60,6 jaar (SD 10,5 jaar); 103 deelnemers waren vrouw (48%). Cognitieve achteruitgang werd gedefinieerd als achteruitgang na drie maanden met meer dan 1 SD op tenminste één cognitieve test. Cognitieve achteruitgang na drie maanden was minder frequent in de alleen SRS-groep (40 van 63 patiënten; 63,5%) dan in de SRS plus WBRT-groep (44 van 48 patiënten; 91,7%; p<0,001).

Kwaliteit van leven na drie maanden was een secundair eindpunt van de studie. De QoL was significant beter in de alleen SRS-groep dan in de SRS plus WBRT-groep (p=0,001). Er was geen verschil tussen beide groepen in zelfstandig functioneren (p=0,26). De tijd-tot-intracranieel falen was significant korter met alleen SRS dan met SRS plus WBRT (p<0,001). Er was geen statistisch significant verschil tussen beide groepen in overall survival (mediaan 10,4 maanden met alleen SRS versus 7,4 maanden met SRS plus WBRT; p=0,92).

De onderzoekers concluderen dat onder patiënten met één tot drie hersenmetastasen alleen SRS vergeleken met SRS plus WBRT resulteerde in minder cognitieve achteruitgang na drie maanden zonder negatieve impact op de OS.

1.Brown PD, Jaeckle K, Ballman KV et al. Effect of radiosurgery alone versus radiosurgery with whole brain radiotherapy on cognitive function in patients with 1 to 3 brain metastases. A randomized clinical trial. JAMA 2016; epub ahead of print