Er zijn aanwijzingen voor afhankelijkheid van het adaptief immuunsysteem van het circadiane ritme. De longitudinale Melanoma Outcomes Following Immunotherapy (MEMOIR)-studie van Winship Cancer Center van Emory University (Atlanta GA) heeft onderzocht wat de impact is van tijd van de dag waarop immuuntherapie toegediend wordt op de werkzaamheid voor gevorderd melanoom. Dr. Zachary Buchwald en collega’s publiceren de studie in The Lancet Oncology.¹

De studie includeerde 299 patiënten (102 vrouwen en 197 mannen; mediane leeftijd 61 jaar; IQR 51-72) die tussen begin 2021 en eind 2020 tenminste vier infusies kregen van ipilimumab, nivolumab, of pembrolizumab (of een combinatie) kregen voor stadium IV melanoom (standaarddoseringen met modificaties indien de behandelaar dit wenselijk achtte). De mediane follow-up voor overall survival was 27 maanden (IQR 14-47).

Elke additionele 20% van infusies van ICIs die na 16.30 uur werden toegediend (als percentage van alle infusies die een patiënt kreeg) was geassocieerd met 31% slechtere overleving (HR 1,31; p=0,046). Een propensity-score gematchte analyse van patiënten die wel (n=73) versus niet (n=73) tenminste 20% van hun infusies na 16.30 uur kregen liet zien dat ontvangen van tenminste 20% van de infusies na 16.30 uur geassocieerd was met kortere OS (mediaan 4,8 jaar versus niet bereikt; HR 2,04; p=0,038). Dit resultaat bleef robuust na multivariate correctie.

De onderzoekers concluderen dat deze bevindingen in lijn zijn met de aanwijzingen dat adaptieve immuunresponsen minder robuust zijn als ze aanvankelijk worden gestimuleerd in de avond vergeleken met overdag.

1.Qian DC, Kleber T, Brammer B et al. Effect of immunotherapy time-of-day infusion on overall survival among patients with advanced melanoma in the USA (MEMOIR): a propensity score-matched analysis of a single-centre, longitudinal study. Lancet Oncol 2021; epub ahead of print

Summary: The longitudinal MEMOIR study at Winship Cancer Institute (Atlanta, GA) found that among stage IV melanoma patients receiving immune checkpoint inhibitors every additional 20% of infusions received after 1630 h conferred an overall survival hazard ratio of 1.31 (p=0.046). Propensity score-matched analysis of patients who did versus did not receive at least 20% of their infusions of ICIs after 1630 h showed that having at least 20% of infusions in the evening was associated with shorter overall survival (median 4.8 years versus not reached; HR 2.04; p=0.038).