In sommige epidemiologische studies zijn aanwijzingen gezien voor bescherming door gebruik van aspirine en NSAIDs tegen ontwikkeling van squameus celcarcinoom van hoofd en hals (HNSCC) en een overlevingsprofijt na de diagnose HNSCC, hoewel de aanwijzingen in andere studies niet gezien werden. Een mechanisme dat aan een eventueel effect van NSAIDs tegen HNSCC ten grondslag zou kunnen liggen is remming van de PIK3CA-signaalroute op het niveau van het cyclo-oxygenase 2 (COX2)-enzym. Activerende mutaties in PIK3CA zijn de meest-frequente oncogeen-veranderingen in HNSCC. Prof. Jennifer Grandis (University of California, San Francisco) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de associatie tussen NSAID-gebruik en uitkomsten van HNSCC met of zonder PIK3CA-veranderingen. Ze publiceren de studie online in het Journal of Experimental Medicine.¹

De studie includeerde 266 HNSCC-patiënten. De onderzoekers bepaalden de mutatie- en amplificatiestatus van PIK3CA in de tumoren, en betrokken informatie over NSAID-gebruik uit electronische patiëntdossiers. Regelmatig NSAID-gebruik werd gedefinieerd als tenminste twee doses per week gedurende zes maanden of langer. Onder de patiënten met tumoren met wildtype en niet-geamplificeerd PIK3CA waren 74 die regelmatig NSAIDs gebruikten en 117 die niet regelmatig NSAIDs gebruikten. Onder de patiënten met gemuteerd of geamplificeerd PIK3CA in de tumoren waren 25 die regelmatig NSAIDs gebruikten en 50 die niet regelmatig NSAIDs gebruikten.

De baseline-kenmerken en behandelingen waren goed in evenwicht tussen de groepen met en zonder PIK3CA-veranderingen. De figuur laat zien dat in de groep met PIK3CA-veranderingen regelmatig gebruik van NSAIDs geassocieerd was met significant langere ziektevrije overleving (HR 0,23; p=0,0032) en overall survival (HR 0,31; p=0,0043), terwijl in de groep met niet-veranderd PIK3CA gebruik van NSAIDs geen impact had op DSS en OS. In een serie preklinische experimenten zagen de onderzoekers dat PIK3CA-mutaties geassocieerd waren met verhoogde gevoeligheid voor NSAIDs.

De onderzoekers concluderen dat de studie een biologisch plausibele rationale heeft ontdekt voor implementatie van NSAID-therapie voor patiënten met PIK3CA-veranderd HNSCC.

1.Hedberg ML, Peyser ND, Bauman JE et al. Use of nonsteroidal anti-inflammatory drugs predicts improved patient survival for PIK3CA-altered head and neck cancer. J Exp Med 2019; epub ahead of print

Summary: A study in a cohort of 266 HNSCC patients found that regular use of NSAIDs was associated with markedly prolonged disease-specific and overall survival in patient with tumors with PIK3CA mutations or amplification, while patients with tumors without PIK3CA alterations did not profit from NSAID use. PIK3CA mutation predicted sensitivity to NSAIDs in preclinical models.