Patiënten die radiotherapie (RT) gekregen hebben voor prostaatcarcinoom (PrC) hebben verhoogd risico van secundair rectumcarcinoom (SRC). Een patiënt-controlestudie van Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC, New York) heeft het moleculair profiel van de tumor, klinische kenmerken, en oncologische uitkomsten van SRC geïnventariseerd en vergeleken met die van primair rectumcarcinoom (PRC). Dr. Francisco Sanchez-Vega en collega’s publiceren de studie in JAMA Network Open.¹

De studie includeerde 64 patiënten met SRC gediagnostiseerd tenminste vijf jaar na RT voor PrC (mediane leeftijd 78 jaar; IQR 72-82) en 604 mannelijke patiënten met PRC (55; 46-66) die tussen begin februari 1994 en eind september 2022 in MSKCC behandeld werden. Patiënten met SRC hadden meer frequent tumoren in het distale rectum (58,7% versus 22,5%; p<0,001) en de anterior rectal wall (35,1% versus 13,5%; p<0,001), hadden een lagere waarschijnlijkheid van het ontvangen van neoadjuvante therapie (51,6% versus 94,4%; p<0,001), en hadden lagere vijf-jaars percentages van overall survival (45,7% versus 64,9%; p=0,01) en ziektevrije overleving (40,3% versus 71,2%) vergeleken met klinisch-gematchte patiënten met PRC. Gerichte DNA-sequencing data van 31 SRC-tumoren en 541 PRC-tumoren lieten zien dat de SRC-tumoren lagere mutatiebelasting hadden (4,4 mut/Mb versus 5,8 mut/Mb; p=0,047), evenals lagere frequentie van APC-veranderingen (48,8% versus 79,9%; p<0,001) en hogere percentages van SMAD4-inactivering (25,8% versus 10,0%; p=0,01). Whole-exome sequencing data van 17 SRC-tumoren en 28 PRC-tumoren lieten een hoger percentage frameshift deleties in SRC zien (mediaan 5,0 versus 2,5 varianten; p<0,001).

De onderzoekers concluderen dat patiënten met SRC na RT voor PrC slechtere overleving en verschillende moleculaire profielen hadden vergeleken met patiënten met PRC.

1.Omer D, Shah F, Luthra A et al. Clinical and genomic characterization of secondary rectal cancer after radiotherapy for prostate cancer. JAMA Network Open 2025;8:e251039

Summary: A case-control study at Memorial Sloan Kettering Cancer Center (New York, NY) found that patients with secondary rectal cancer after radiotherapy for prostate cancer had worse survival outcomes and differing molecular profiles compared with patients with primary rectal cancer.