Kwantificering van circulerende tumorcellen (CTCs) levert onafhankelijke prognostische informatie in patiënten met metastatisch mammacarcinoom (MBC). Er zijn aanwijzingen dat CTC-clusters extra prognostische informatie toevoegen aan CTC-enumeratie, maar de significantie van CTC-clusters in nieuw-gediagnostiseerd MBC is niet bekend. Prof. Lysa Rydén (Universiteit van Lund, Zweden) en collega’s hebben onderzocht wat de prognostische waarde is van longitudinale kwantificering van CTCs en CTC-clusters is in patiënten die eerstelijns behandeling starten voor MBC. Ze publiceren de studie online in Breast Cancer Research.¹

De prospectieve studie includeerde 156 vrouwen met nieuw-gediagnostiseerd MBC, van wie 152 in de analyse konden worden opgenomen. CTCs en CTC-clusters werden gekwantificeerd met CellSearch voor aanvang van de behandeling en na één, drie, en zes maanden systemische therapie. De mediane follow-up was 25 maanden (range 7-69 maanden). Het primaire eindpunt van de studie was progressievrije overleving. Het secundaire eindpunt was overall survival.

Meer dan vijf CTCs per 10 ml bloed werden gezien in 79 patiënten (52%) en tenminste één CTC-cluster in 30 patiënten. Beide factoren waren significant geassocieerd met slechtere PFS en OS. In landmark-analyses werden toenemende prognostische HRs gezien voor vijf of meer CTCs en voor tenminste één CTC-cluster. Beide factoren voegden waarde toe aan een prognostisch model gebaseerd op klinisch-pathologische variabelen, en verhoogden de c-index van het model tot meer dan 0,80 na één, drie, en zes maanden behandeling. Veranderingen in CTCs tijdens de behandeling waren significant gecorreleerd met overleving, en patiënten met afname van ≥ 5 CTCs bij baseline naar < 5 CTCs na één maand hadden een zelfde risico van progressie als patiënten met < 5 CTCs bij baseline en na één maand. Patiënten met CTC-clusters hadden significant slechtere overleving dan patiënten zonder clusters.

De onderzoekers concluderen dat longitudinale kwantificering van CTCs en CTC-clusters de prognosticatie verbetert van patiënten die beginnen met eerstelijns systemische therapie voor MBC. De prognostische waarde neemt toe in de loop van de tijd na begin van de behandeling, hetgeen suggereert dat veranderingen in CTC-count klinisch relevant zijn. Kwantificering van CTC-clusters voegt significante prognostische waarde toe aan alleen CTC-enumeratie.

1. Larsson A-M, Jansson S, Bendahl P-O et al. Longitudinal enumeration and cluster evaluation of circulating tumor cells improve prognostication for patients with newly diagnosed metastatic breast cancer in a prospective observational trial. Breast Cancer Res 2018; epub ahead of print