In een groot aantal placebogecontroleerde studies van moderne geneesmiddelen voor maligniteiten is activiteit van placebo gezien. Adverse events als gevolg van placebo in dergelijke studies zijn tot op heden niet systematisch onderzocht. Dr. Matias Rodrigo Chacón (Instituto Alexander Fleming, Buenos Aires) en collega’s hebben een meta-analyse uitgevoerd van dergelijke graad 3 of 4 placebo-AEs in adjuvante studies van gerichte middelen of van immunotherapie. Ze publiceren de meta-analyse online in JAMA Network Open.¹

In de literatuur van begin 2000 tot half april 2015 vonden de onderzoekers tien voor het onderwerp relevante fase 3-studies die aan de inclusiecriteria voor de meta-analyse voldeden. De studies, met tezamen 11.143 patiënten, vergeleken TKIs, BRAF-, of MEK-remmers of immunotherapie-gerelateerde middelen met placebo, voor vier tumortypen (melanoom, NSCLC, GIST en RCC). De gemiddelde incidentie van enige-graad placebo-AEs was 85,1% en de gemiddelde incidentie van graad 3 of 4 AEs was 18% (95%-bti 15%-21%) met een hoog niveau van heterogeniteit (I²=86%). De meest-frequente placebo-AEs waren hypertensie, vermoeideid, en diarree. Het per studie gemiddelde percentage patiënten dat een studie discontinueerde vanwege placebo-AEs was 3,9% (95%-bti 2,7%-5,2%).

De onderzoekers concluderen dat toediening van placebo in moderne adjuvante studies geassocieerd was met substantiële incidentie van graad 3 of 4 AEs.

1.Chacón MR, Enrico DH, Burton J et al. Incidence of placebo adverse events in randomized clinical trials of targeted and immunotherapy cancer drugs in the adjuvant setting. A systematic review and meta-analysis. JAMA Network Open 2018; epub ahead of print

Summary: A systematic review and meta-analysis including 11,413 patients and 10 adjuvant, double-blind, randomized, placebo-controlled, phase 3 trials found that the incidence of grade 3 to 4 adverse events in the placebo groups was 18%.