Het is denkbaar dat na primaire behandeling voor squameus celcarcinoom (SCC) van mondholte (OC) of orofarynx (OP) persistentie van oraal HPV-DNA geassocieerd is met recidief van de ziekte. Een prospectieve cohortstudie van Ohio State University (Columbus) en Johns Hopkins School of Medicine (Baltimore MD) heeft deze hypothese getoetst. Dr. Carole Fakhry (Johns Hopkins) en collega’s publiceren de studie online in JAMA Oncology.¹

De studie includeerde 396 patiënten (mediane leeftijd 59 jaar; range 19-96; 74,5% mannen; 89,4% blanken) met OPSCC (n=217) of OCSCC (n=170) of unknown primary HNSCC (n=9). Het cohort telde 194 patiënten met HPV-negatieve ziekte en 202 patiënten met HPV-positieve ziekte. Bij diagnose, aan het eind van de primaire behandeling, na zes maanden, en (onder patiënten die radiotherapie kregen) wekelijks tijdens de radiotherapie, werden mondspoelmonsters genomen, die werden getest op 37 HPV-typen.

De prevalentie van orale HPV-detectie bij diagnose was hoger onder patiënten met HPV-positieve ziekte (84,2%) dan onder patiënten met HPV-negatieve ziekte (12,4%; p<0,001). Oraal HPV-16 DNA had 81% sensitiviteit voor HPV16-positief HNSCC. De prevalentie en (PCR-bepaalde) load van tumor-type HPV namen significant af tijdens de therapie (OR per maand 0,41; p<0,001); dit was niet het geval voor nontumor HPV-typen. De twee-jaars overall survival was significant lager onder HPV-positieve patiënten met persistente detectie van tumor-type HPV dan onder patiënten zonder persistente detectie (68% versus 95%; gecorrigeerd HR 6,61; p=0,003). Dit was ook het geval voor locoregionale-ziektevrije overleving.

De onderzoekers concluderen dat prevalentie van viral load van tumor-type HPV DNA tijdens de behandeling snel afnamen, en dat persistente detectie geassocieerd was met verhoogd risico van recidief en overlijden. Tumor-type HPV DNA is een veelbelovende biomarker voor respons op behandeling en risico van progressie.

1.Fakhry C, Blackford AL, Neuner G et al. Association of oral human papillomavirus DNA persistence with cancer progression after primary treatmen for oral cavity and oropharyngeal squamous cell carcinoma. JAMA Oncol 2019; epub ahead of print

Summary: A two-center prospective cohort study found that during treatment for primary oral cavity or oropharyngeal HNSCC prevalence and viral load of tumor-type DNA decreased rapidly. Persistence of oral HPV DNA was associated with increased risk of recurrence and death. Tumor-type HPV DNA has considerable promise as a biomarker for treatment response and risk of progression.