Patiënten met metastatische maligniteiten krijgen gewoonlijk systemische therapie, terwijl lokale therapie, indien gewenst, in de meeste gevallen alleen wordt toegepast voor palliatie van symptomen. Er zijn echter enige aanwijzingen dat lokale therapie kan leiden tot betere overleving van metastatische maligniteiten. In de fase 3-studie STAMPEDE (‘Systemic Therapy for Advanced or Metastatic Prostate Cancer: Evaluation of Drug Efficacy’) is de hypothese onderzocht dat radiotherapie naar de prostaat zou leiden tot betere overall survival in mannen met metastatisch prostaatcarcinoom. Dr. Christopher Parker (Royal Marsden Hospital, Londen UK) presenteert de studie vandaag op de Annual Meeting van ESMO in München. De studie is ook online gepubliceerd in The Lancet.¹

De studie is uitgevoerd in 117 centra in het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. Deelnemers waren patiënten met nieuw-gediagnostiseerd metastatisch prostaatcarcinoom. De mediane leeftijd was 68 jaar en het mediane PSA-niveau was 97 ng/ml. Alle deelnemers kregen levenslange androgeendeprivatietherapie. Ze werden 1:1 gerandomiseerd naar standaardzorg (n=1029) of radiotherapie naar de prostaat (n=1032; 55 Gy in twintig fracties over vier weken of 36 Gy in zes fracties over zes weken). De randomisatie was gestratificeerd naar ziekenhuis, leeftijd, nodale betrokkenheid, WHO performance status, docetaxelgebruik, en aspirine- of NSAID-gebruik. Het primaire eindpunt van de studie was overall survival.

De mediane follow-up was 37 maanden (IQR 24-48). De figuur laat de belangrijkste uitkomsten van de studie zien. De mediane OS was 48 maanden in de radiotherapiegroep versus 46 maanden in de controlegroep (HR 0,92; p=0,266). In de radiotherapiegroep overleden 370 patiënten; in de controlegroep 391. De drie-jaars OS was 65% versus 62%. In de radiotherapiegroep was de failure-free survival wel significant beter dan in de controlegroep (HR 0,76; p<0,0001). De radiotherapie werd goed verdragen, met adverse events in 5% van de patiënten tijdens de radiotherapie en 4% na de radiotherapie. Het percentage patiënten met tenminste één graad 3 of hoger adverse event was 39% in de radiotherapiegroep en 38% in de controlegroep.

De onderzoekers concluderen dat radiotherapie naar de prostaat niet resulteerde in verbetering van de OS in niet-geselecteerde patiënten met nieuw-gediagnostiseerd metastatisch prostaatcarcinoom.

1.Parker CC, James ND, Brawley CD et al. Radiotherapy to the primary tumour for newly diagnosed, metastatic prostate cancer (STAMPEDE): a randomised controlled phase 3 trial. Lancet 2018; epub ahead of print

Summary: Adding local therapy to systemic therapy might improve survival of patients with metastatic cancers. However, in the phase 3 study STAMPEDE radiotherapy to the prostate did not improve overall survival for unselected patients with newly diagnosed metastatic prostate cancer, although radiotherapy did improve the failure-free survival.