Voor de keus tussen primaire behandeling met radiotherapie versus andere behandeling voor prostaatcarcinoom is informatie vereist over lange-termijn risico van bijwerkingen, waaronder tweede primaire maligniteit (SPM). Een retrospectieve cohortstudie op basis van gegevens van het Veterans Affairs Corporate Data Warehouse heeft het SPM-risico na radiotherapie versus andere behandeling voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom geïnventariseerd. Dr. Hilary Bagshaw (Stanford University, CA) en collega’s publiceren de studie in JAMA Network Open.¹

In de database identificeerden de onderzoekers 143.886 mannen in de leeftijd van achttien jaar of ouder met gelokaliseerd prostaatcarcinoom (stadium T1 tot en met T3). De mediane leeftijd was 65 jaar (IQR 60-71). Van deze patiënten ondergingen 52.866 (36,8%) primaire radiotherapie en kregen 91.000 (63,2%) een andere behandeling, onder wie 31.218 (34,3%) chirurgie en 59.782 (65,7%) actieve surveillance, medicatie, of observatie. Tijdens mediaan 8 jaar follow-up (IQR 5-12) beginnend een jaar na de diagnose werd in 4257 patiënten een SPM gediagnostiseerd: 1955 (3,7%) in het radiotherapiecohort en 2302 patiënten (2,5%) in het niet-radiotherapiecohort. In multivariate analyse hadden patiënten in het radiotherapiecohort hoger risico van SPM dan patiënten in het niet-radiotherapiecohort één tot vijf jaar na de diagnose (HR 1,24; p<0,001), vijf tot tien jaar na de diagnose (HR 1,50; p<0,001), tien tot vijftien jaar na de diagnose (HR 1,59; p<0,001), en vijftien tot 20 jaar na de diagnose (HR 1,47; p=0,02).

De onderzoekers concluderen dat radiotherapie voor gelokaliseerd prostaatcarcinoom geassocieerd was met verhoogd SPM-risico.

1.Bagshaw HP, Arnow KD, Trickey AW et al. Assessment of second primary cancer risk among men receiving primary radiotherapy vs surgery for the treatment of prostate cancer. JAMA Network Open 2022;5:e2223025

Summary: A a retrospective cohort study of 143,886 patients with localized prostate cancer found that patients who received radiotherapy were more likely to develop a SPM than patients who did not receive radiotherapy, with increasing risk over time.