Preventieve chirurgie op relatief jeugdige leeftijd wordt sterk aanbevolen voor vrouwen met een BRCA1/2-mutatie om het risico van ovariumcarcinoom te verlagen en de overleving te verbeteren. Er is echter geen duidelijkheid over vroege chirurgie-geïnduceerde menopauze op de botgezondheid. Een studie van het University Health Network (Toronto, Canada) heeft het postoperatief botverlies gekwantificeerd onder vrouwen met een BRCA1/2-mutatie die profylactische bilaterale salpingo-ovariëctomie ondergingen. Dr. Joanne Kotsopoulos en collega’s publiceren de studie online in JAMA Network Open.¹

De retrospectieve cohortstudie includeerde 95 vrouwen met een BRCA1/2 mutatie, tenminste één intact ovarium, en geen geschiedenis van een maligniteit met uitzondering van mammacarcinoom, die tussen januari 2000 en mei 2013 chirurgie ondergingen. Voor en na de chirurgie bepaalden de onderzoekers met DEXA de botmineraaldichtheid. De gemiddelde leeftijd ten tijde van de chirurgie was 48,0 ± 7,4 jaar; 50 vrouwen waren zelf-gerapporteerd premenopauzaal. De gemiddelde tijd tussen de pre- en postoperatieve BMD-bepaling was 22,0 ± 12,7 maanden. Het eindpunt van de studie was BMD-verandering per jaar op drie anatomische lokaties: lumbale wervel, femurhals, en totaal-heup.

Onder de vrouwen die ten tijde van chirurgie premenopauzaal waren was de jaarlijkse verandering in BMD van de lumbale wervel -3,45% (95%-bti -4,61 tot -2,29), de femurhals -2,85% (95%-bti -3,79 tot -1,91), en totaal-heup -2,24% (95%-bti -3,11 tot -1,38). Zelf-gerapporteerd gebruik van hormoontherapie was geassocieerd met minder botverlies van de lumbale wervel en totaal-heup. Onder vrouwen die ten tijde van chirurgie postmenopauzaal waren was er eveneens postoperatief botverlies maar minder sterk: lumbale wervel -0,82% (95%-bti -1,42 tot -0,23) en femurhals -0,68% (95%-bti 1,33 tot -0,04), met geen significant botverlies van totaal-heup (-0,18%; 95%-bti -0,82 tot +0,46).

De onderzoekers concluderen, binnen de beperkingen van een retrospectieve studie met een geringaantal deelnemers en korte follow-up, dat de studie een associatie heeft laten zien tussen ovariëctomie en postoperatief botverlies, met het sterkste effect in premenopauzale vrouwen.

1.Kotsopoulos J, Hall E, Finch A et al. Changes in bone mineral density after prophylactic bilateral salpingo-oophorectomy in carriers of a BRCA mutation. JAMA Network Open 2019;2:e198420

Summary: A retrospective cohort study in Toronto included patients with a BRCA1/2 mutation who underwent prophylactic bilateral salpingo-oophorectomy. The study found that oophorectomy was associated with posteroperative bone loss, especially in women who were premenopausal at the time of surgery.