Hersenmetastasen zijn een veel voorkomende oorzaak van morbiditeit voor patiënten met maligniteiten. Er is maar weinig evidentie beschikbaar die van belang kan zijn voor het maken van de behandelkeus tussen chirurgische resectie en stereotactische radiochirurgie (SRS). Om deze evidentie aan te vullen hebben dr. Stephanie Weiss (Fox Chase Cancer Center, Philadelphia PA) en collega’s een niet-vooraf geplande exporatieve analyse uitgevoerd van de multinationale fase 3-studie EORTC 22952-26001. Ze publiceren de analyse online in JAMA Oncology.¹

De EORTC-studie randomiseerde patiënten met één, twee, of drie hersenmetastasen naar WBRT versus observatie na complete chirurgische resectie of voor SRS. De nu gepubliceerde analyse is gebaseerd op gegevens van deelnemers met één of twee hersenmetastasen, niet groter dan 4 cm in diameter. Van de 268 patiënten in de analyse (66,4% mannen; mediane leeftijd 60,7 jaar; range 26,9-81,1 jaar) ondergingen 154 SRS (57,4%) en 114 chirurgische resectie (42,5%). Vergeleken met de SRS-groep hadden de patiënten in de resectiegroep grotere metastasen (mediaan 28 versus 20 mm; p<0,001), vaker slechts één hersenmetastase (98,2% versus 74,0%; p<0,001), en metastasen in andere locaties (pariëtaal 18,4% versus 39,6%; posterior fossa 26,3% versus 7,8%).

Het primaire eindpunt van de analyse was lokaal recidief van behandelde lesies. De mediane follow-up was 39,9 maanden (range 26,0 tot 1982,0 maanden). In gecorrigeerde modellen was het voorkomen van lokaal recidief niet significant verschillend tussen beide groepen (HR 1,15; 95%-bti 0,72-1,83). In analyses gestratificeerd naar interval hadden de patiënten in de chirurgiegroep een veel hoger risico van vroeg (nul tot drie maanden) lokaal recidief dan patiënten in de SRS-groep (HR 5,94; 95%-bti 1,72-20,45) maar vervolgens nam hun risico af: in de periode van drie tot zes maanden HR 1,37 (95%-bti 0,64-2,90); in de periode zes tot negen maanden HR 0,75 (95%-bti 0,28-2,00); en vanaf negen maanden na de ingreep was het risico van lokaal recidief significant lager in de groep die chirurgie kreeg dan in de SRS-groep (HR 0,36; 95%-bti 0,14-0,93).

De onderzoekers concluderen dat er overall geen significant verschil was in lokale controle tussen SRS en chirurgische resectie voor hersenmetastasen. SRS was geassocieerd met betere vroege lokale controle, maar dit relatief voordeel werd in de loop van de tijd kleiner.

1.Churilla TM, Chowdhury IH, Handorf E et al. Comparison of local control of brain metastases with stereotactic radiosurgery vs surgical resection. A secondary analysis of a randomized clinical trial. JAMA Oncol 2018; epub ahead of print

Summary: An exploratory analysis of the randomized EORTC 22952-26001 trial found no significant difference in local control for brain metastases between stereotactic radiosurgery and surgical resection. SRS compared with surgery was associated with improved early local control of treated lesions, but the relative benefit decreased with time.