In juni 2013 kondigden de redacties van BMJ en PLOS Medicine het RIAT-initiatief aan: Restoring Invisible and Abandoned Trials. Doel van het iniatief is mogelijk te maken dat derde partijen studies publiceren als de oorspronkelijke onderzoekers of sponsors dat achterwege laten. In BMJ is nu de eerste RIAT-studie gepubliceerd.¹ Prof. Tom Treasure en collega’s achterhaalden verloren gewaande data van de Carcinoembryonic Antigen Second Look Trial.

Deze studie zou 2000 deelnemers recruteren na curatieve resectie van colorectaalkanker. De verwachting was dat regelmatige monitoring zou resulteren in waarneming van stijging van de CEA-spiegel bij 500 deelnemers. De helft van de deelnemers met een CEA-toename zou worden gerandomiseerd naar onmiddellijke second look surgery, en de andere helft naar routinematige klinische zorg (destijds klinisch onderzoek iedere drie maanden gedurende het eerste jaar, vervolgens iedere zes maanden tot er klinische verdenking van recurrence zou zijn). De hypothese was dat CEA-monitoring zou leiden tot toename van het succes van second look surgery.

De studie werd in 1993 na inclusie van 1447 en randomisering van 216 deelnemers voortijdig afgebroken. De data monitoring committee was van oordeel dat het onwaarschijnlijk was dat ooit een overlevingsvoordeel door CEA-monitoring zou worden aangetoond. Nadat de study ‘ontblind’ was bleek dat er meer sterfgevallen waren in de actieve arm dan in de controle-arm (RR 1,16; 95%-bti 0,87-1,37). Het onderzoeksteam viel uiteen zonder de uitkomsten van de studie te publiceren. ‘This important finding might have influenced practice, but it remained unpublished for 20 years,’ schrijven Treasure en collega’s. ‘We believe that the new evidence should fuel uncertainty about present day second look surgery in its various forms.’

1.Treasure T, Monson K, Fiorentino F, Russell C. Operating to remove recurrent colorectal cancer: have we got it right? BMJ 2014;epub ahead of print.