De matige diagnostische accuratesse van MIR en initiële cytologieanalyse van cerebrospinale vloeistof (CSF) resulteert in tenminste 10% vals-negatieve diagnoses van leptomeningeale metastasen (LM) van solide tumoren. Dit leidt tot uitstel van de behandeling. Dr. Dieta Brandsma (NKI-AVL) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de waarde van EpCAM-gebaseerde flowcytometrie versus cytologie in CSF voor de diagnose van LM in patiënten met epitheliale tumoren. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in Neuro-Oncology.¹

Deelnemers aan de studie waren 29 patiënten met een klinische verdenking van LM maar een negatieve of niet-duidelijke MRI. De onderzoekers namen van elke patiënt tenminste 5 ml CSF voor cytologie, 5 ml CSF voor flowcytometrie, 2 ml CSF voor celgetal en biochemische analyse, en 8 ml bloed voor bepalingen van circulerende tumorcellen en biochemische analyse. Van de 29 deelnemers waren er 13 in wie uiteindelijk de diagnose LM werd gesteld. De flowcytometrie-bepaling toonde 100% sensitiviteit en 100% specificiteit voor de LM-diagnose. De sensitiviteit van CSF-cytologie was slechts 61,5%. Celgetal en biochemische parameters in CSF waren abnormaal in 100% van de patiënten met LM.

De onderzoekers concluderen dat de studie uitwijst dat EpCAM-gebaseerde flowcytometrie in CSF superieur is aan cytologie voor de diagnose van LM in patiënten met epitheliale tumoren, klinische verdenking van LM en niet-duidelijke MRI.

1.Milojkovic Kerklaan B, Pluim D, Bol M et al. EpCAM-based flow cytometry in cerebrospinal fluid greatly improves diagnostic accuracy of leptomeningeal metastases from epithelial tumors. Neuro-Oncology 2015; epub ahead of print