Exosomen zijn extracellullaire blaasjes die worden omsloten door een lipide-dubbellaag. Ze bevatten eiwitten en nucleïnezuren. Exosomen worden uitgescheiden door alle cellen, en circuleren in het bloed. Prof. Raghu Kalluri (MD Anderson Cancer Center, Houston) en collega’s hebben het cel-oppervlak proteoglycaan glypicaan-1 (GPC1) geïdentificeerd dat specifiek verrijkt is op exosomen die worden uitgescheiden door kankercellen (‘crExos’). Ze publiceren hun bevindingen vandaag online in Nature.¹

De onderzoekers detecteerden GPC1-positieve crExos in het serum van patiënten en muizen met kanker. De GPC1-positieve crExos onderscheiden gezonde personen en patiënten met chronische pancreatitis met absolute specificiteit en sensitiviteit van patiënten met vroeg- en laat-stadium pancreascarcinoom. De niveaus van GPC1-positieve crExos zijn gecorreleerd met de tumorlast: ze zijn significant lager na chirurgie. GPC1-positieve crExos kunnen in muismodellen pancreascarcinoom detecteren in een stadium waarin met MRI nog geen tekenen van pancreascarcinoom kunnen worden waargenomen. De onderzoekers concluderen dat GPC1-positieve crExos een niet-invasieve screening-tool kunnen worden voor de detectie van vroege stadia van pancreascarcinoom om mogelijk curatieve chirurgische behandeling te faciliteren.

1.Melo SA, Lueck LB, Kahlert C et al. Glypican-1 identifies cancer exosomes and detects early pancreatic cancer. Nature 2015; epub ahead of print