Chirurgie gevolgd door adjuvante chemotherapie is een veel gebruikte behandeling voor resectabel pancreascarcinoom. De optimale timing voor de start van de adjuvante therapie is niet duidelijk. Een analyse van de National Cancer Database heeft gezocht naar het optimale interval tussen resectie en start van de adjuvante therapie. Dr. Anurag Singh (Roswell Park Comprehensive Cancer Center, Buffalo NY) en collega’s publiceren de analyse online in JAMA Network Open.¹

In de NCDB identificeerden de onderzoekers 7548 patiënten die tussen begin 2004 en eind 2015 chirurgische resectie ondergingen voor stadium I of II pancreascarcinoom. De helft van de patiënten waren mannen (49,9%); de mediane leeftijd was 67 jaar (IQR 59-74). Er waren 5453 patiënten die adjuvante therapie kregen en 2095 zonder adjuvante therapie. Er waren 269 patiënten die adjuvante therapie startten binnen 28 dagen na de chirurgie (‘vroege cohort’), 3048 patiënten die adjuvante therapie startten tussen dag 29 en 60 (referentiecohort), en 2136 patiënten die adjuvante therapie startten op dag 60 of later (late cohort). De mediane follow-up was 38,6 maanden (IQR 24,6-62,0).


Deze figuur laat zien dat de mortaliteit in het vroege cohort hoger was dan in het referentiecohort (in multivariate analyse HR 1,17; p=0,03). Deze figuur laat zien dat ook in het late cohort de mortaliteit hoger was dan in het referentiecohort (multivariate analyse HR 1,09; p=0,008). Propensiteit-gematchte analyses resulteerden in vergelijkbare associaties. Patiënten die meer dan twaalf weken na de chirurgie startten met adjuvante therapie hadden wel betere overall survival dan patiënten die geen adjuvante therapie kregen (HR 0,75; p<0,001).

De onderzoekers concluderen dat de analyse suggereert dat de adjuvante therapie het best kan worden gestart tussen 29 en 60 dagen na de chirurgie. Onder patiënten die langzaam herstelden van de chirurgie en daarom pas laat met adjuvante therapie beginnen was de OS wel beter dan onder patiënten die geen adjuvante therapie kregen.

1.Ma SJ, Oladeru OT, Miccio JA et al. Association of timing of adjuvant therapy with survival in patients with resected stage I to II pancreatic cancer. JAMA Network Open 2019;2:e199126

Summary: An analysis of the National Cancer Database found that patients with stage I or II pancreatic cancer who commenced adjuvant therapy within 28 to 59 days after primary surgical resection had better survival outcomes than patients who started adjuvant therapy before 28 days or after 59 days. Patients who recovered slowly from surgery still benefited from delayed adjuvant therapy initiated more than 12 weeks after surgery compared with patients who underwent surgery only.