Ipilimumab is een effectieve behandelingsoptie voor patiënten met gevorderd melanoom, maar heeft frequent immuun-gerelateerde toxische effecten. Dr. Douglas Johnson (Vanderbilt University, Nashville TN) en collega’s hebben de veiligheid en werkzaamheid van ipilimumab onderzocht in patiënten met gevorderd melanoom en vooraf bestaande auto-immuunziekten. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in JAMA Oncology.¹

De onderzoekers analyseerden retrospectief gegevens van dertig patiënten die ipilimumab voor gevorderd melanoom kregen bij negen tertiaire centra in de Verenigde Staten. Zeventien patiënten (57%) waren man; de mediane leeftijd was 59,5 jaar (range 30 tot 80 jaar). Zes patiënten hadden reumatoïde artritits, zes inflammatoire darmziekte, vijf psoriasis, en dertien overige autoimmuunziekten. Dertien patiënten kregen immuunsuppressieve therapie op het tijdstip dat de ipilimumab-behandeling begon, vooral lage-dosering prednison of hydroxychloroquine. Met ipilimumab werden in acht patiënten (27%) exacerbaties van de autoimmuunziekte gezien die systemische behandeling met corticosteroïden nodig maakten. Graad 3 tot 5 conventionele immuungerelateerde bijwerkingen werden gezien in tien patiënten (33%). Een patiënt met psoriasis overleed, vermoedelijk aan immuungerelateerde colitis, na een week lang de klachten niet gerapporteerd te hebben. Vijftien patiënten hadden geen autoimmuun flares en evenmin immuungerelateerde bijwerkingen. In zes patiënten (20%) werd objectieve respons gezien.

De onderzoekers concluderen dat ipilimumab in deze patiëntenpopulatie klinisch werkzaam was en geassocieerd was met exacerbaties van autoimmuunziekte en conventionele immuun-gerelateerde bijwerkingen, die konden worden gemanaged met standaardtherapie als die tijdig werd begonnen.

1.Johnson DB, Sullivan RJ, Ott PA et al. Ipilimumab therapy in patients with advanced melanoma and preexisting autoimmune disorders. JAMA Oncol 2015; epub ahead of print