In overlevers van maligniteiten tijdens de jeugd is geschiedenis van behandeling met anthracycline een risicofactor voor mammacarcinoom. Verondersteld wordt dat dit risico gemedieerd wordt door TP53-mutatie gerelateerde gen-omgevingsinteracties. Een analyse van vrouwelijke overlevers in het St Jude Lifetime Cohort heeft behandelingsgerelateerde en met erfelijke aanleg samenhangende risicofactoren voor mammacarcinoom geïnventariseerd. Dr. Matthew Ehrhardt (St Jude Children’s Research Hospital, Memphis TN) en collega’s publiceren de analyse online in het Journal of Clinical Oncology.¹

Onder de 1467 vrouwen in het cohort waren er 56 die 68 mammacarcinoom ontwikkelden, op mediane leeftijd 38,6 jaar (range 24,5 tot 53,0). Onder de vrouwen die geen radiotherapie naar de borst hadden gekregen was de cumulatieve incidentie van mammacarcinoom op leeftijd 35 jaar 1%; onder vrouwen die 10 Gy of meer radiotherapie naar de borst hadden gekregen was de cumulatieve incidentie of leeftijd 35 jaar 8%. In multivariate modellen was mammacarcinoom geassocieerd met 20 Gy of meer versus geen chest irradiation (HR 7,6; 95%-bti 2,9-20,4), met anthracyclineblootstelling (versus geen: HR 2,6 voor 1 tot 250 mg/m²; HR 13,4 voor meer dan 250 mg/m²), en met een mammacarcinoom-predisponerende genmutatie (HR 23,0; 95%-bti 7,3-72,2). Ook na exclusie van dragers van deze mutaties en/of radiotherapie naar de borst bleef blootstelling aan meer dan 250 mg/m² anthracyclines significant geassocieerd met verhoogd risico van mammacarcinoom. Mammacarcinomen die werden gedetecteerd met surveillance imaging hadden vergeleken met fysiek-gedetecteerde mammacarcinomen een hogere waarschijnlijkheid in situ carcinomen te zijn, kleiner, zonder klierbetrokkenheid, en geen chemotherapie te vereisen.

De onderzoekers concluderen dat hogere anthracyclinedoseringen voor maligniteiten tijdens de jeugd geassocieerd zijn met verhoogd risico van mammacarcinoom in vrouwelijke overlevers, onafhankelijk van bekende mammacarcinoom-predisponerende genmutaties.

1.Ehrhardt MJ, Howell CR, Hale K et al. Subsequent breast cancer in female childhood cancer survivors in the St Jude Lifetime Cohort Study (SJLIFE). J Clin Oncol 2019; epub ahead of print

Summary: An analysis of the St Jude Lifetime Cohort Study found that in female survivors higher doses of anthracyclines for childhood cancer were associated with increased risk of breast cancer independent of mutations in known cancer predisposition genes. Surveillance imaging identified breast cancers less likely to require chemotherapy than those detected by physical findings.