Het feit dat genomische mutaties in tumoren van een patiënt in de loop van de tijd kunnen variëren is een belangrijke uitdaging voor de behandeling, met name in het tijdperk van precisiegeneeskunde. Er is behoefte aan een betrouwbare methode om het verloop van mutaties tijdens de behandeling te monitoren. In patiënten met solide tumoren is het vaak niet mogelijk om op regelmatige tijdstippen een tumorbiopt te nemen. Prof. Philip Mack (University of California in Davis) en collega’s hebben onderzocht of de mutaties die worden gezien in circulerend tumor-DNA (ctDNA) een betrouwbare afspiegeling vormen van mutaties in de tumoren. Mack presenteert de uitkomsten van de studie, met bloedmonsters van meer dan 15.000 patiënten met vijftig verschillende tumortypen, morgen op de ASCO Annual Meeting in Chicago.¹

De studie includeerde 15.191 patiënten met gevorderd longcarcinoom (37%), mammacarcinoom (14%), colorectaalcarcinoom (10%) en andere typen vaste tumoren (39%). De onderzoekers bepaalden de accuratesse van de liquid biopsies vergeleken met tumormonsters op twee manieren. In de eerste plaats vergeleken ze de patronen van genomische veranderingen in het ctDNA met de uitkomsten van mutatietesten in tumorweefsel die beschikbaar waren voor 398 patiënten. Uit de analyses bleek dat als ctDNA positief was voor driver mutaties in EGFR, BRAF, KRAS, ALK, RET en ROS1, dezelfde mutaties werden gezien in 94-100% van de analyses in tumorbiopten.

De onderzoekers bepaalden ook de consistentie van de frequenties van specifieke veranderingen in ctDNA vergeleken met eerder gepubliceerde gegevens van genomische analyses van tumorweefsel, onder meer in The Cancer Genome Atlas. Ook deze analyses suggereren dat liquid biopsies een accurate afspiegeling geven van het genomic landscape van de tumoren, met correlaties in de range van 0,92-0,99. Alleen genomische veranderingen die geassocieerd zijn met resistentie tegen targeted agents werden wel in ctDNA maar vaak niet in tumorweefsel gezien.

De onderzoekers concluderen dat somatische veranderingen in ctDNA in hoge mate overeenstemmen met mutatiepatronen in tumorweefsel, met uitzondering van resistentiemutaties. Op basis van de genetische veranderingen die in de liquid biopsies werden waargenomen kon voor 63,6% van de patiënten een behandeloptie worden voorgesteld, hetzij met reeds toegelaten middelen of in een klinische studie.

1.Mack P et al. ASCO Annual Meeting 2016; abstr. LBA11501