James Parkinson
De jarige
van 11 april is de Engelse chirurg James Parkinson (1755-1824), die de aandoening shaking palsy heeft beschreven. Zijn werk is lange tijd onopgemerkt
gebleven; pas ruim veertig jaar later werd de term ‘ziekte van Parkinson’
geïntroduceerd.Parkinson werd geboren in Londen, als zoon van chirurg en apotheker John Parkinson. In zijn jeugd werd hij opgeleid in veel vakken die van belang worden geacht voor het artsenvak: Latijn, Grieks, natuurwetenschappen en shorthand (stenografie avant la lettre).1 Er is niet veel informatie bewaard gebleven over zijn medische opleiding. Het is wel bekend dat hij in 1776 studeerde aan het London Hospital Medical College, en dat hij een diploma haalde bij het Royal College of Surgeons. Een van zijn leermeesters was patholoog John Hunter (1728-1793).
Na zijn opleiding werd Parkinson assistent in de praktijk van zijn vader. Na diens dood (in 1784 of 1794) nam James de praktijk over. Naast zijn medisch werk legde hij zich toe op de studie van scheikunde, geologie en paleontologie. Hij was ook actief in de politiek, en als zodanig een verklaard tegenstander van Prime Minister William Pitt. Hij schreef tal van pamfletten (onder zijn eigen naam en onder het pseudoniem Old Hubert) waarin hij aandrong op (onder meer) directe vertegenwoordiging van burgers in het parlement.
Tot zijn medische publicaties behoren een artikel over de behandeling van jicht (waarin hij aangeeft dat dagelijkse doses bicarbonaat kunnen resulteren in aanzienlijke verlichting van de pijn), en een artikel waarin hij betoogt dat een geperforeerde appendix kan leiden tot peritonitis. Zijn belangrijkste publicatie is zijn An Essay on the Shaking Palsy uit 1817.2 In dit artikel beschrijft hij patiënten met klachten van langdurig beven in verschillende delen van het lichaam, vooral de armen en handen. Hij merkt ook op dat voordat de ziekte manifest wordt er al klachten zijn van zwakte: The first symptoms perceived are, a slight sense of weakness, with a proneness to trembling in some particular part; … but most importantly inone of the hands and arms. Na verloop van tijd gaan de patiënten ‘bij het lopen voorover buigen, en snellere en kortere stappen maken. In sommige gevallen gaan ze rennen in plaats van wandelen.’ Weer later bemoeilijkt het beven ook de slaap: ’It now seldom leaves him for a moment; but even when exhausted nature seizes a small portion of sleep, the motion becomes so violent as not only to shake the bed-hangings, but even the floor and sashes of the room.’
De Franse arts Jean-Martin Charcot (1825-1893) muntte de naam ‘ziekte van Parkinson’ in 1861.3,4
Parkinson overleed in 1824 na een beroerte.
1.http://www.biography.com/people/james-parkinson-21226395
2.Parkinson J. An essay on the shaking palsy. London: Sherwood, 1817
3.Charcot JM, Vulpian A. Revue clinique de la paralysie agitante. Gaz Hebd 1861;8:765-767
4.Charcot JM, Vulpian A. Revue clinique de la paralysie agitante. Gaz Hebd 1862;9:54-59
Morgen: Hij omschreef deze procedures als de ABC’s van CPR: maintaining a patient’s Airway, Breathing and Circulation.