Frithiof Holmgren
De jarige
van 22 oktober is de Zweedse arts Alarik Frithiof Holmgren (1831-1897), die de fysiologie invoerde in de
Scandinavische geneeskunde.1,2Holmgren werd geboren in Åsen in Centraal-Zweden, als een van de twaalf kinderen van dominee Anders Holmgren, en als jongere broer van Hjalmar Josef Holmgren (1822-1885) die later een beroemd hoogleraar wiskunde in Stockholm zou worden. Frithiof Holgren begon in 1850 aan zijn studie geneeskunde in Uppsala. Hij onderbrak zijn studie met enige regelmaat voor andere bezigheden, onder meer om natuurwetenschappen te onderwijzen op een middelbare school, en om cholerapatiënten te behandelen. Vanwege deze onderbrekingen kreeg hij pas in 1861 zijn graad. In dat jaar werd hij ook benoemd tot Assistent in Theoretische en Praktische Geneeskunde in Uppsala.
De bestuurders van de universiteit waren niet tevreden over het niveau van het onderwijs en onderzoek in de fysiologie in Uppsala, en in de rest van Zweden. Daarom besloten ze een jonge medewerker uit te zenden als verkenner naar landen waar het fysiologisch onderzoek op een hoger peil stond. Holmgren werd uitgekozen, en vertrok in 1862 naar Wenen. Daar studeerde hij bij prof. Ernst Wilhelm Ritter von Brücke (1819-1892). In 1863 werd hij bijgeschoold in het laboratorium van prof. Carl Ludwig (1816-1895) in Leipzig. In 1864 keerde hij terug naar Zweden, en werd de eerste hoogleraar fysiologie in Uppsala (ook de eerste in heel Scandinavië). Hij besteedde veel tijd aan het introduceren en onderwijzen van deze nieuwe tak van wetenschap, en het regelen van laboratoriumruimte. In 1869-1870 maakte hij een tweede buitenlandse reis, ditmaal naar de laboratoria van Emil Heinrich du Bois Reymond (1818-1896) in Berlijn en Ludwig Ferdinand von Helmholz (1821-1894) in Heidelberg.
.jpg){kind=link}
Holmgren deed onderzoek op een groot aantal uiteenlopende terreinen, waaronder de werking van chloroform en atropine, gebruik van de oftalmometer, en kleurwaarneming. Hij toonde aan dat opvangen van licht leidde tot electrische stromen in de retina. In de jaren zeventig begon hij een onderzoek naar kleurenblindheid, daartoe aangezet door een treinongeluk bij Lagerlunda (april 1876), dat te wijten was aan kleurenblindheid van de machinist (deze had een sein verkeerd geïnterpreteerd). Holmgren onderzocht de 266 employees van de Uppsala-Gävle spoorweg, en vond dertien kleurenblinden, onder wie zes groen-blinden. In juli 1876 presenteerde hij de resultaten van zijn onderzoek, en tegen het eind van het jaar waren kleurentesten verplicht voor machinisten bij de Zweedse spoorwegen.
In 1889 was Holmgren een van de oprichters van het Skandinavisches Archiv für Physiologie, en in 1893 opende hij in Uppsala het nieuwe Instituut voor Fysiologie. Hij overleed op 14 augustus 1897.
1.http://www.whonamedit.com/doctor.cfm/2202.html
2.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2407621/pdf/brmedj08735-0056a.pdf
Morgen: Hij trouwde met de dochter van zijn hoogleraar. Daarvoor moest hij zich wel bekeren tot het rooms-katholicisme, wat hij zonder veel morren deed.