Als een screeningsprogramma voor borstkanker effectief is, dan mag worden verwacht dat na implementatie de incidentie van vroeg-stadiumborstkanker in de gescreende groep toeneemt, terwijl de incidentie van gevorderd-stadiumborstkanker substantieel afneemt. In 1998 werd de bovenste leeftijdsgrens voor borstkankerscreening in Nederland verhoogd van 69 naar 75 jaar. Deze verhoging heeft geleid tot slechts een geringe afname van de incidentie van gevorderd stadium borstkanker bij de 70- tot 75-jarige vrouwen, terwijl de incidentie van vroeg-stadium borstkanker sterk is gestegen.

Zo luidt de conclusie uit een studie die vandaag online wordt gepubliceerd in BMJ.¹ Dr. Gerrit-Jan Liefers (LUMC) en collega’s analyseerden het beloop tussen 1995 en 2011 van de incidentie van invasieve of DCIS borstkanker bij 25.414 gescreende vrouwen in de leeftijd van 70 tot 75 jaar. Ze baseerden hun analyses op gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie.

De incidentie van vroeg-stadium borstkanker nam toe van 248,7 per 100.000 vrouwen voor de verhoging van de leeftijdsgrens naar 362,9 per 100.000 na de verhoging (incidence rate ratio 1,46; p<0,001). De incidentie van gevorderd-stadium borstkanker nam veel minder sterk af; van 58,6 per 100.000 voor naar 51,8 per 100.000 na de verhoging (incidence rate ratio 0,88; p<0,001). De onderzoekers berekenen dat voor ieder geval van door screening voorkomen gevorderde borstkanker bij 70- tot 75-jarigen 19,7 ‘extra’ gevallen van vroeg-stadium borstkanker worden gediagnostiseerd. Ze stellen dat overdiagnose en overbehandeling een aanzienlijke impact kunnen hebben op de kwaliteit van leven en het fysiek functioneren van oudere vrouwen met borstkanker.

1.De Glas NA, de Craen AJM, Bastiaannet E et al. Effect of implementation of the mass breast cancer screening programme in older women in the Netherlands: population based study. BMJ 2014; epub ahead of print