Familiegeschiedenis is een van de weinige bekende risicofactoren voor prostaatkanker, schrijven Finse onderzoekers online in het International Journal of Cancer.¹ Dr. Lasse Saarimäki (Universiteit van Tampere) hebben in het cohort van de Finse prostaatkankerscreeningstudie prospectief onderzocht wat het verband is tussen familiegeschiedenis en uitkomsten van PSA-prostaatkankerscreening. Van de 80.144 deelnemers aan de studie werden er 31.866 gerandomiseerd naar de screening-arm (PSA afsnijpunt 4 ng/ml). De familiegeschiedenis van prostaatkanker werd nagevraagd in een vragenlijst bij de uitnodiging voor de screening. De follow-up bedroeg twaalf jaar vanaf de randomisatie.


Van de 23.702 mannen die deelnamen aan de screening leverde 96% informatie over de familiegeschiedenis. Er waren 1723 (7,3%) mannen met tenminste één eerstegraads verwant bij wie prostaatkanker was vastgesteld. Bij 235 (13,6%) van deze mannen werd prostaatkanker gediagnostiseerd. Mannen met een eerstegraads familiegeschiedenis hadden een verhoogd risico van prostaatkanker (RR 1,31; p<0,001); het risico was vooral verhoogd voor intervalkanker (RR 1,65; 95%-bti 1,27-2,15). Het risico van laag-gradige tumoren (Gleason 2-6) was verhoogd bij familiegeschiedenis van prostaatkanker (RR 1,46; 95%-bti 1,15-1,69), maar het risico van Gleason 8-10 tumoren was verlaagd (RR 0,48; 95%-bti 0,25-0,95). De sensitiviteit en specifiteit van de PSA-test waren licht inferieur bij een positieve familiegeschiedenis. Er was geen associatie tussen de familiegeschiedenis en de prostaatkankermortaliteit.

De onderzoekers concluderen dat er geen aanleiding is tot selectieve PSA-screening van mannen met familiegeschiedenis van prostaatkanker.

1.Saarimäki L, Tammela TL, Määttänen L et al. Family history in the Finnish prostate cancer screening trial. Int J Cancer 2014; epub ahead of print