Verhoogd cardiovasculair risico na behandeling is een punt van zorg in overlevers van maligne ziekten. De kennis van de cardiotoxiciteit is in veel gevallen beperkt. Prof. Lena Specht (Rigshospitalet, Kopenhagen) en collega’s hebben het cardiovasculair risico-effect gekwantificeerd van anthracyclines, vinca-alkaloïden, en radiotherapie in patiënten met Hodgkin’s lymfoom. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in The Lancet Haematology.¹

De analyses zijn gebaseerd op gegevens van deelnemers aan negen gerandomiseerde studies van EORTC en LYSA tussen 1964 en 2004. De mediane duur van follow-up, met onder meer gegevens over incidentie van cardiovasculaire ziekte, was negen jaar (range zes tot veertien jaar). De onderzoekers stuurden de deelnemers in 2009-2010 ook een Life Situation Questionnaire (LSQ) waarin werd gevraagd naar late-onset effecten van de behandeling. Ze berekenden voor alle patiënten de gemiddelde stralingsdoses naar het hart en de carotisslagaders, en de cumulatieve doseringen van anthracylines en vinca-alkaloïden.

De informatie over de primaire behandeling en follow-up was compleet voor 6039 patiënten, met een mediane leeftijd bij diagnose 30 jaar (IQR 23-40 jaar). De LSQ werd beantwoord door 1919 patiënten. In 703 patiënten werden 1238 cardiovasculaire gebeurtenissen gezien (eerste gebeurtenissen na de HL-behandeling). De meest-gerapporteerde gebeurtenissen waren ischemische hartziekte (19%), aritmie (16%), congestief hartfalen (12%), en valvulaire ziekte (11%). Significante voorspellers voor cardiovasculaire ziekte waren gemiddelde straling naar het hart (per toename met 1 Gy HR 1,015; p=0,0014) en cumulatieve anthracyclinedosering (per toename met 50 mg/m² HR 1,077; p=0,0064). Gemiddelde straling naar de linker (p=0,41) of rechter (p=0,70) carotis, en cumulatieve dosering van vinblastine (p=0,77) en vincristine (p=0,36) waren niet voorspellend voor cardiovasculaire gebeurtenissen.

De onderzoekers stellen dat kwantitatieve informatie over verhoging van het cardiovasculair risico door straling en chemotherapie kan bijdragen aan een betere afweging van risico en profijt van verschillende regimes.

1.Maraldo MV, Giusti F, Vogelius IR et al. Cardiovascular disease after treatment for Hodgkin’s lymphoma: an analysis of nine collaborative EORTC-LYSA trials. Lancet Haematol 2015; epub ahead of print