Actieve surveillance is een steeds meer geaccepteerde optie voor prostaatcarcinoom met gunstig risico, maar lange-termijn follow-up gegevens van deze optie zijn niet beschikbaar. Dit schrijven dr. Laurence Klotz (Sunnybrook Health Sciences Centre, Toronto) en collega’s online in het Journal of Clinical Oncology.¹ In de publicatie rapporteren ze lange-termijn uitkomsten van een groot actief surveillance-protocol voor mannen met gunstig-risico prostaatcarcinoom.

Deelnemers aan de prospectieve single-arm cohortstudie waren 993 patiënten met gunstig of intermediair risico. Ze kregen pas interventie aangeboden bij een PSA-verdubbeling in minder dan drie jaar, bij progressie van de Gleason score, of duidelijke klinische progressie. Onder de 819 mannen die op het moment van analyse nog in leven waren was de mediane follow-up tijd na de eerste biopsie 6,4 jaar (range 0,2 tot 19,8 jaar).

Sinds de inclusie zijn 159 deelnemers (15%) overleden, van wie vijftien (1,5%) aan prostaatcarcinoom. De tien- en vijftien-jaars prostaatcarcinoom-specifieke overleving bedroeg 98,1% respectievelijk 94,3%. Nog dertien patiënten ontwikkelden metastatische ziekte, van wie er negen in leven zijn met metastasen en vier overleden aan andere oorzaken. Na vijf, tien, en vijftien jaar waren 75,7%, 63,5% en 55,0% van de patiënten nog niet behandeld. De cumulatieve HR voor niet-prostaatcarcinoom mortaliteit versus prostaatcarcinoom-mortaliteit was 9,2:1.

De onderzoekers concluderen dat actieve surveillance een veilige optie is voor gunstig-risico prostaatcarcinoom. In vijftien jaar ontwikkelde 2,8% van de deelnemers metastatische ziekte, en 1,5% overleed aan prostaatcarcinoom. Dit is consistent met de verwachting voor initiële definitieve interventie.

1.Klotz L, Vesprini D, Sethukavalan P et al. Long-term follow-up of a large active surveillance cohort of patients with prostate cancer. J Clin Oncol 2014; epub ahead of print