Metastasering naar het centraal zenuwstelsel (CNS) is geassocieerd met slechte prognose in patiënten met gevorderd mammacarcinoom. Dr. Vincent Ho (IKNL, Utrecht) en collega’s hebben een observationele studie uitgevoerd van de invloed van patiënt-, tumor-, en behandelingskenmerken op de overleving na ontwikkeling van synchrone of metachrone CNS-metastasen. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in het European Journal of Cancer.¹

Deelneemsters aan de studie waren 992 Nederlandse patiënten met mammacarcinoom en CNS-metastasen, van wie de primaire tumor was gediagnostiseerd tussen 2004 en 2010. Van de patiënten hadden 165 synchrone en 827 metachrone metastasen. De meerderheid van de patiënten (88%) had alleen hersenmetastasen; 12% had leptomeningeale metastasen. De mediane overall survival was 5,0 maanden na de diagnose CNS-metastase. Niet-triple negative mammacarcinoom en systemische therapie waren geassocieerd met betere overleving in beide groepen. In de groep patiënten met synchrone CNS-metastasen was chirurgie voor de primaire tumor en de metastasen ook geassocieerd met betere overleving. In de groep patiënten met metachrone metastasen waren jonger leeftijd (jonger dan 50 jaar), lager initieel tumorstadium (I), ductaal carcinoom, langere tijd tussen primaire diagnose en diagnose van de metastasen (meer dan een jaar), en afwezigheid van extracraniale metastasen geassocieerd met betere overleving. Metastasectomie en radiotherapie gaven geen overlevingswinst na de eerste zes maanden.

De onderzoekers concluderen dat er geen verschil in overleving was tussen beide groepen. Triple negative ziekte was prognostisch ongunstig in beide groepen. Patiënten die behandeling kregen hadden betere uitkomsten.

1.Ho VKY, Gijtenbeek JMM, Brandsma D et al. Survival of breast cancer patients with synchronous or metachronous central nervous system metastases. Eur J Cancer 2015; epub ahead of print