Aan de atypische zeta-isovorm van protein kinase C (PKCƷ) worden zowel tumoronderdrukkende als oncogene functies toegeschreven. De constitutief actieve vorm PKMƷ komt vrijwel uitsluitend tot expressie in de hersenen, waar het een rol speelt bij het langetermijngeheugen. Een Nederlandse studie die vandaag online wordt gepubliceerd in Leukemia laat zien dat zowel PKCƷ als PKMƷ overexpressed worden bij pediatrische ALL-patiënten met TCF3 (E2A) chromosomal rearrangement.¹ Corresponderend auteur van de publicatie is dr. Monique den Boer (afdeling Kinderoncologie, Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis).


De onderzoekers zagen dat, in vergelijking met normaal beenmerg, de niveaus van PKC/MƷ en de fosforyleringsgraad verhoogd zijn bij ALL-patiënten, en met name bij patiënten met TCF3-rearranged precursor B-ALL (p<0,01). Hoge expressie van PKC/MƷ in primaire ALL-cellen was geassocieerd met toegenomen gevoeligheid voor de purines 6-thioguanine en 6-mercaptopurine (p<0,01). Er zijn aanwijzingen dat PKCƷ mismatch repair protein MSH2 stabiliseert, hetgeen de gevoeligheid voor thiopurinebehandeling bij T-ALL zou faciliteren. De onderzoekers laten echter zien dat knockdown van PKC/MƷ in de TCF3-rearranged KASUMI-2 cellijn resulteert in afname van de MSH2-expressie maar niet in resistentie tegen thiopurine. Dit zou er op kunnen wijzen dat het verband tussen hoge PKC/MƷ-niveaus en thiopurinegevoeligheid bij pediatrische precursor B-ALL niet direct causaal is.

De onderzoekers concluderen dat thiopurinebehandeling vooral effectief kan zijn bij pediatrische patienten met TCF3-rearranged ALL en bij andere patiënten met een hoge expressie van PKC/MƷ.

1. Hartsink-Segers SA, Beaudoin JJ, Luijendijk MWJ et al. PKCƷ and PKMƷ are overexpressed in TCF3-rearranged pediatric acute lymphoblastic leukemia and are associated with increased thiopurine sensitivity. Leukemia 2014;epub ahead of print