Er bestaat weinig twijfel aan dat vrijwel alle kankers klonaal zijn, en ontstaan uit een enkele cel. Het ontwikkelingstraject dat wordt doorlopen tussen de eerste somatische mutatie en het ontstaan van kanker wordt echter nog maar slecht begrepen. Dit schrijven Liran I. Shlush (Princess Margaret Cancer Center, Toronto) en haar coauteurs in een artikel dat op 20 februari 2014 werd gepubliceerd in Nature.¹ De onderzoekers uit de groep van prof. John E. Dick (foto; source: United Health Network, Canada) beschrijven de resultaten van een studie naar het ontstaan van AML, een aandoening die wordt gediagnostiseerd nadat de pre-leukemische fase doorlopen is.
De onderzoekers, onder wie René Marke (Radboudumc), analyseerden gezuiverde hematopoëtische stamcellen (HSCs), progenitor- en rijpe celfracties uit het bloed van AML-patiënten. Ze vonden in alle celtypen DNMT3A-mutaties met een hoge allelfrequentie, maar zonder coïncidente NPM1-mutaties die aanwezig zijn in AML-blasten. In xenograften vertoonden de gemuteerde HSCs een repopulatie-voordeel boven niet-gemuteerde HSCs, hetgeen uitwijst dat de HSCs met de DNMT3A-mutaties pre-leukemische HSCs zijn. De onderzoekers zagen deze pre-leukemische HSCs ook in remissie-samples, waaruit ze concluderen dat deze cellen chemotherapie overleven. Ze concluderen dat de DNMT3A-mutatie een vroege stap is in de ontwikkeling van AML, nog voordat NPM1- en FLT3-ITD-mutaties optreden. Het ontstaan van de DNMT3A-mutaties in HSCs kan resulteren in een pool van pre-leukemische HSCs. ‘Our findings provide a paradigm for the detection and treatment of pre-leukaemic clones before the acquisition of additional genetic lesions engenders greater therapeutic resistance’ , aldus de onderzoekers.

Referentie
1. Shlush LI, Zandi S, Mitchell A et al. Identification of pre-leukaemic haematopoietic stem cells in acute leukaemia. Nature 2014;506:328-333