Tot voor kort zijn bijna alle studies naar chemoresistentie bij de behandeling van kanker beperkt gebleven tot tumorcellen, schrijven prof. Karibaan Hodivala-Dilke en haar collega’s van het Barts Cancer Institute (Londen) online in Nature.¹ In de publicatie beschrijven ze een nieuw-ontdekt mechanisme waardoor endotheelcellen chemosensitiviteit van tumoren kunnen reguleren. Ze laten zien dat remming van het enzym focal adhesion kinase (FAK, ook bekend als PTK2) in de endotheelcellen van tumordragende muizen de tumoren gevoelig maakt voor DNA-beschadigende therapie. De klinische relevantie van dit werk wordt onderstreept door de waarneming van de Londense onderzoekers dat lage expressie van FAK in endotheelcellen geassocieerd is met complete remissie bij menselijk lymfoom.

Deletie van FAK in endotheelcellen heeft geen klaarblijkelijk effect op het functioneren van de bloedvaten, maar leidt tot toename van de apoptose en afname van de proliferatie in perivasculaire tumoren van muizen die worden behandeld met doxorubine of bestraling. Als mogelijke mechanistische verklaring voor deze waarneming laten de onderzoekers zien dat FAK in endotheelcellen vereist is voor de activering van door DNA-schade geïnduceerd NF-κB en voor de productie van cytokines. Verlies van FAK vermindert de door DNA-schade geïnduceerde cytokineproductie, waardoor de gevoeligheid van tumorcellen voor DNA-beschadigende therapie groter wordt.

De onderzoekers verwachten dat deze proof-of-principle experimenten een beginpunt zullen vormen voor de ontwikkeling van nieuwe mogelijke strategieën om chemosensitisatie te reguleren door met op FAK in endotheelcellen gerichte behandeling.

1. Tavora B, Reynolds LE, Batista S et al. Endothelial-cell FAK targeting sensitizes tumours to DNA-damaging therapy. Nature 2014;epub ahead of print