Bij een significant percentage van de PSA-gescreende prostaatkankerpatiënten is sprake van overdiagnose. Het is van belang screening-strategieën te vinden die overdiagnose minimaliseren zonder een significante toename van de prostaatkankermortaliteit, schrijven Tijago de Carvalho en zijn collega’s van de Erasmus Universiteit online in het International Journal of Cancer.¹ In de publicatie presenteren ze een microsimulatie-modelstudie van 83 screening-strategieën voor de bevolking van de Verenigde Staten. In het model variëren ze de start- en stopleeftijd en de screeningsfrequentie. Ze rekenen ook strategieën door waarin de PSA-waarde kan leiden tot verandering van de screeningsfrequentie, en waarin de PSA-drempel toeneemt met de leeftijd.

De basecase strategie in het model is jaarlijkse screening tussen 50 en 74 jaar met een PSA-drempelwaarde van 3. In dit geval bedraagt het levenslange risico van prostaatkankermortaliteit 2,4% en het risico van overdiagnose 3,8%. De Carvalho en collega’s beschrijven drie strategieën die bij een PSA-drempelwaarde van 3 de overdiagnose het sterkst terugbrengen, bij een maximale toename van de prostaatkankermortaliteit met respectievelijk 1%, 3% en 5% vergeleken met de basecase.

De eerste strategie is jaarlijkse screening van 50 tot 74 jaar, waarbij de screeningsfrequentie teruggaat naar eens per vier jaar als vanaf de leeftijd van 65 jaar de PSA-waarde lager is dan 1. Deze strategie leidt tot verlaging van de overdiagnose met 5,9%. De tweede strategie is tweejaarlijkse screening van 50 tot 72 jaar, met verlaging van de overdiagnose met 24,3%. De derde strategie is jaarlijkse screening van 50 tot 70 jaar, waarbij de PSA-drempelwaarde na de leeftijd van 66 jaar verhoogd wordt naar 4. Deze strategie verlaagt de overdiagnose met 43,4%. Het stoppen met screenen vanaf de leeftijd van 70 jaar is ‘a reasonable way to reduce the harms and keep the benefit’, aldus de auteurs.

1.De Carvalho TM, Heijnsdij EAM, de Koning HJ. Screening for prostate cancer in the US? Reduce the harms and keep the benefit. Int J Cancer 2014;epub ahead of print