Prostaatcarcinoom-screening op basis van de PSA-test leidt tot een relatief hoog percentage vals-positieve uitslagen, resulterend in onnodige prostaatbiopsie en overdiagnose van laag-risico ziekte. Prof. Henrik Grönberg (Karolinska Instituut, Stockholm) en collega’s hebben een model ontwikkeld voor betere identificatie van hoog-risico prostaatcarcinoom (Gleason-score tenminste 7). Ze publiceren de ontwikkeling en validatie van het STHLM3 model online in The Lancet Oncology.¹

Deelnemers aan de Stockholm3-studie waren mannen in de leeftijd van 50-69 jaar, vrij van prostaatcarcinoom bij inclusie in de studie. Ze werden gescreend met de PSA-test en met een test volgens het STHLM3-model: een combinatie van plasma eiwitbiomarkers (PSA, vrij PSA, intact PSA, hK2, MSMB, MIC1), genetische polymorfismen (232 SNPs) en klinische variabelen (leeftijd, familiegeschiedenis, prostaatonderzoek). Voor detectie van prostaatcarcinomen met een Gleason-score van tenmsinte 7 was de AUC met alleen PSA 0,56, en met het STHLM3-model 0,74 (p<0,0001). Op hetzelfde niveau van sensitiviteit van de PSA-test met een afsnijwaarde van 3 ng/ml voor de detectie van hoog-risico prostaatcarcinoom, zou gebruik van het STHLM3-model resulteren in vermindering van biopten met 32% en vermijden van 44% benigne biopten.

De onderzoekers concluderen dat gebruik van het STHLM3-model kan resulteren in verminderen van het nemen van onnodige biopten zonder vermindering van het vermogen om prostaatcarcinoom met een Gleason-score van tenminste 7 te detecteren.

1.Grönberg H, Adolfsson J, Aly M et al. Prostate cancer screening in men aged 50-69 years (STHLM3): a prospective population-based diagnostic study. Lancet Oncol 2015; epub ahead of print