Tot de bekende bijwerkingen na hematopoïetische stamceltransplantatie behoren veno-occlusieve ziekte (VOD), graft-versus-host disease (GVHD), en invasieve of gelokaliseerde bacterie-, virus- en schimmelinfecties. Deze bijwerkingen zijn belangrijke oorzaken van morbiditeit en mortaliteit. Detectie en differentiatie van de bijwerkingen zijn gebaseerd op klinische symptomen en routine-laboratoriumbepalingen. Prof. Ingo Müller (Universiteitsziekenhuis Hamburg-Eppendorf) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de rol van cytokines als mogelijke complicatie-markers voor deze bijwerkingen. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in BMC Cancer.¹

Deelnemers aan de studie waren 61 achtereenvolgende pediatrische patiënten (mediane leeftijd 7,0 jaar) die in het ziekenhuis in Hamburg HSCT ondergingen. De onderzoekers bepaalden retrospectief op regelmatige tijdstippen na de transplantatie en tijdens het optreden van bijwerkingen de niveaus van IL-1β, sIL-2R, IL-6, IL-8, IL-10 en TNFα in serummonsters. Ze zagen dat VOD geassocieerd was met significante toename van niveaus van IL-6, IL-8 en TNFα. GVHD was geassocieerd met significante toename van niveaus van IL-10, sIL-2R, IL-6, en TNFα, afhankelijk van stadium en graad. Niveaus van IL-6 maakten significant onderscheid mogelijk tussen sepsis en fungemie, sepsis en viremie, en sepsis en bacteremie. Niveaus van IL-8 maakten onderscheid mogelijk tussen sepsis en viremie, sepsis en bacteremie, en bacteremie en viremie. Niveaus van IL-10 maakten onderscheid mogelijk tussen sepsis en viremie.

De onderzoekers concluderen dat niveaus van pro-inflammatoire cytokines mogelijke indicatoren zijn voor vroege detectie en differentiatie van post-transplantatie bijwerkingen.

1.Döring M, Cabanillas Stanchi KM, Mezger M et al. Cytokine serum levels during post-transplant adverse events in 61 pediatric patients after hematopoietic stem cell transplantation. BMC Cancer 2015; epub ahead of print