Dr. Lauren Harshman (Dana-Farber Cancer Institute, Boston) en collega’s hebben een studie uitgevoerd in 926 patiënten die androgeendeprivatie (ADT) kregen voor biochemisch of metastatisch recidief of voor de novo metastatisch hormoongevoelig prostaatcarcinoom. De uitkomsten van de studie zijn online gepubliceerd in JAMA Oncology.¹

Van de patiënten gebruikte 31% (283/926) een statine bij het begin van de ADT. Na mediaan 5,8 jaar follow-up was ziekteprogressie opgetreden bij 70% van de patiënten, met een mediane tijd-tot-progressie op ADT van 20,3 maanden (95%-bti 18-24 maanden). De mediane TTP was 27,5 maanden in mannen die bij aanvang van de ADT statines gebruikten versus 17,4 maanden in mannen die bij aanvang van de ADT geen statines gebruiken (p<0,001). Deze associatie bleef statistisch significant na correctie voor bekende prognostische factoren (HR 0,83; p=0,04). Het gunstige effect van statines werd gezien in patiënten met en zonder metastasen: HR 0,79 voor M0-ziekte en HR 0,84 voor M1-ziekte.

De onderzoekers laten zien dat statines in vitro de opname door prostaatcarcinoomcellen blokkeren van dehydroepiandrosteronsulfaat (DHEAS, een voorloper van testosteron) door competitieve binding aan de transporter SLCO2B1. Ze noemen deze blokkade een plausibel mechanisme dat het effect van statines op de TTP kan verklaren.

1.Harshman LC, Wang X, Nakabayashi M et al. Statin use at the time of initiation of androgen deprivation therapy and time to progression in patients with hormone-sensitive prostate cancer. JAMA Oncol 2015; epub ahead of print