Binnen tien jaar na een diagnose mammacarcinoom wordt in ongeveer vijf procent van de patiënten contralateraal mammacarcinoom (CBC) vastgesteld. In gerandomiseerde studies is gezien dat adjuvante behandeling met tamoxifen of aromataseremmers (AI) resulteert in verlaging van het CBC-risico. Er is echter weinig informatie beschikbaar over de mate en duur van deze bescherming in de real-world setting. Dr. Gretchen Gierach (National Cancer Institute, Bethesda MD) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de associatie van adjuvant tamoxifen of AI met het CBC-risico in de dagelijkse praktijk. De studie is online gepubliceerd in JAMA Oncology.¹


De onderzoekers voerden een retrospectieve studie uit in een cohort van 7541 patiënten van twee centra van Kaiser Permanente (in Colorado en Oregon). In deze deelneemsters was tussen 1999 en 2009 een eerste unilateraal invasief mammacarcinoom vastgesteld. De mediane leeftijd ten tijde van de diagnose was 60,6 jaar (range 24,9 tot 84,9 jaar); 92,9% van de deelneemsters was blank. De vrouwen werden vanaf een jaar na na de diagnose gevolgd. Gedurende mediaan 6,3 jaar follow-up werd CBC vastgesteld in 248 vrouwen (45 in situ en 203 invasief).

Het CBC-risico nam significant af met toename van de duur van tamoxifenbehandeling. In huidige gebruiksters was het relatief risico per jaar tamoxifengebruik 0,76 (95%-bti 0,64-0,89). Vier jaar tamoxifengebruik resulteerde in afname van het CBC-risico met 66% (RR 0,34; 95% 0,29-0,40) vergeleken met niet-gebruik van tamoxifen. De risicoreducties waren iets geringer onder voormalige tamoxifengebruiksters, maar bleven statistisch significant tot tenminste vijf jaar na het laatste gebruik (RR per jaar van gebruik 0,85; 95%-bti 0,71-0,995). Ook gebruik van AI zonder tamoxifen was geassocieerd met verlaagd CBC-risico (RR versus niet-gebruiksters 0,48; 95%-bti 0,22-0,97). De risicoreducties waren het sterkst voor vrouwen met ER-positief mammacarcinoom.

De onderzoekers concluderen dat adjuvant tamoxifen geassocieerd is met verlaging van het CBC-risico, tijdens en tot tenminste vijf jaar na stoppen van de behandeling. Het risico neemt progressief af met de duur van de behandeling. Onder vrouwen die tenminste vijf jaar na de diagnose ER-positief mammacarcinoom overleven resulteert tenminste vier jaar tamoxifengebruik in preventie van drie CBCs per honderd vrouwen in tien jaar. Patiënten die adjuvante endocriene therapie krijgen dienen te worden aangemoedigd de complete therapie te voltooien.

In deze video licht Gierach de uitkomsten van de studie toe.

1.Gierach GL, Curtis RE, Pfeiffer RM et al. Association of adjuvant tamoxifen and aromatase inhibitor therapy with contralateral breast cancer risk among US women with breast cancer in a general community setting. JAMA Oncol 2016; epub ahead of print