Radiotherapie verlaagt het absolute risico van overlijden aan mammacarcinoom in vrouwen die voor RT in aanmerking komen, maar verhoogt het risico van een tweede maligniteit of hartziekten decennia later. Dr. Carolyn Taylor (University of Oxford UK) en collega’s hebben een analyse uitgevoerd van lange-termijn profijt en risico’s van RT voor mammacarcinoom. Ze publiceren de analyse online in het Journal of Clinical Oncology.¹

De onderzoekers zochten in de literatuur tussen 2010 en 2016 naar longen- en hart-doseringen in regimes voor mammacarcinoom. Ze vonden 647 publicaties, en berekenden een gemiddelde dosering van 5,7 Gy naar de longen en 4,4 Gy naar het hart. Vervolgens voerden de onderzoekers een individual patient data meta-analyse uit van 75 studies die 40.781 vrouwen randomiseerden naar radiotherapie versus geen radiotherapie. Ze berekenden rate ratios (RRs) van tweede primaire maligniteiten en oorzaak-specifeke mortaliteit en excess RRs (ERRs) per Gy voor longcarcinoomspecieke en cardiale mortaliteit. Deze berekening liet zien dat meer dan tien jaar na de radiotherapie de RR voor de incidentie van longcarcinoom 2,10 bedraagt (p<0,001), hetgeen wijst op een ERR van 0,11 (95%-bti 0,05-0,20) per Gy naar de longen. Voor cardiale mortaliteit was de RR 1,30 (p<0,001), overeenkomend met ERR 0,04 (95%-bti 0,02-0,06) per Gy naar het hart. De onderzoekers combineerden deze ERRs per Gy met de doseringen in de 2010-2016 studies en pasten deze combinaties toe op bevolkings-gebaseerde longcarcinoomspecifieke en cardiale mortaliteitsgegevens. Ze berekenden een absoluut risico door moderne radiotherapie van longcarcinoomspecifieke mortaliteit van 4,5% in rokers en 0,3% in niet-rokers, en cardiale mortaliteit van 1,2% in rokers en 0,3% in niet-rokers.

De onderzoekers concluderen dat voor lange-termijn rokers het absolute risico van moderne radiotherapie zwaarder weegt dan het profijt, maar dat voor niet- (en ex-)rokers het profijt van radiotherapie zwaarder weegt dan de risico’s.

1.Taylor C, Correa C, Duane FK et al. Estimating the risks of breast cancer radiotherapy: evidence from modern radiation doses to the lungs and heart and from previous randomized trials. J Clin Oncol 2017; epub ahead of print