Gebruik van antibiotica kan resulteren in veranderingen in de samenstelling van de microbiota in de darm. Er zijn aanwijzingen voor een associatie tussen gebruik van antibiotica en het risico van colorectaalcarcinoom. Een Zweden-brede bevolkingsgebaseerde studie heeft gebruik van antibiotica en risico van een volgende CRC-diagnose geïnventariseerd. Dr. Sophia Harlid (Universiteit van Umeå) en collega’s publiceren de studie in het Journal of the National Cancer Institute.¹

De studie includeerde 40.545 patiënten met een eerste CRC-diagnose tussen begin 2010 en 2016, en voor elke patiënt vijf controlepersonen in de algemene bevolking, gematcht voor leeftijd, geslacht, en provincie (althans county). Tijdens de studieperiode van 1 juli 2005 tot eind 2016 had 18,7% van de patiënten en 22,4% van de controlepersonen geen antibiotica voorgeschreven gekregen, en had 20,8% van de patiënten en 19,3% van de controlepersonen langer dan twee maanden antibiotica gebruikt (p<0,001). De gemiddelde leeftijd bij de CRC-diagnose was 72 jaar; 36,4% had proximaal coloncarcinoom; 29,3% had distaal coloncarcinoom; en 33,0% had rectumcarcinoom. De mediane follow-up was 8 jaar.

Gebruik van antibiotica was positief geassocieerd met CRC voor matig gebruik (OR 1,15; 95%-bti 1,12-1,18) en hoog gebruik (1,17;1,10-1,24) vergeleken met geen gebruik (p trend <0,001). In analyse met exclusie van antibioticagebruik meer dan twee jaar voor de diagnose (of indexdatum voor controlepersonen) was er geen positieve associatie tussen antibioticagebruik en CRC-risico. De figuur toont de associatie van antibiotica met tumor-subsites (met exclusie van gebruik binnen twee jaar voor de diagnose of indexdatum). De positieve associatie was beperkt tot het proximale colon. De inverse associatie tussen antibioticagebruik en risico van rectumcarcinoom werd gedreven door vrouwen.

De onderzoekers concluderen dat de studie een robuuste associatie heeft laten zien tussen gebruik van antibiotica en een verhoogd risico van proximaal-coloncarcinoom, en een verlaagd risico van rectumcarcinoom onder vrouwen.

1.Lu SSM, Mohammed Z, Häggström C et al. Antibiotics use and subsequent risk of colorectal cancer: a Swedish nationwide population-based study. J Natl Cancer Inst 2021; epub ahead of print

Summary: A population-based study in Sweden investigated the association of antibiotics use and risk of colorectal cancer. After exclusion of antibiotic use within two years from diagnosis (or index date for controls) there was a robust association of antibiotics use with higher risk of proximal colon cancer, and an inverse association with rectal cancer (driven by women).