De antifungus-medicatie voriconazol wordt gebruikt voor preventie en behandeling van aspergillose, een belangrijke oorzaak van mortaliteit onder ontvangers van longtransplantaten (‘lung recipients’). In kleine studies zijn aanwijzingen gezien voor een verhoogd risico van cutaan squameus celcarcinoom (SCC). Een analyse van gegevens in het Amerikaanse Scientific Registry on Transplant Recipients gekoppeld met medicatieclaims heeft het risico van keratinocytcarcinoom (SCC en cutaan basaal celcarcinoom; BCC) geïnventariseerd in lung recipients die al of niet voriconazol, itraconazol, of posaconazol gebruikten. Dr. Eric Engels (National Cancer Institute, Rockville MD) en collega’s publiceren de analyse online in JAMA Dermatology.¹



De analyse includeerde 9599 non-Hispanic white lung recipients (9793 transplantaten). De mediane leeftijd bij transplantatie was 59 jaars (IQR 48-65); 59,5% van de ontvangers waren mannen; 58,4% rapporteerde ooit gerookt te hebben. Tijdens mediaan 3,0 jaar follow-up (IQR 1,4-5,0) na de transplantatie werden 1031 SCCs (incidentie 322 per 10.000 persoonsjaren) en 347 BCCs (101 per 10.000 persoonsjaren) gediagnostiseerd. Vergeleken met ontvangers zonder bekend gebruik van voriconazol hadden ontvangers met bekend gebruik verhoogd risico van SCC.

Gebruik van voriconazol gedurende 1 tot en met 3 maanden was geassocieerd met niet-significant 9% verhoogd SCC-risico (aHR 1,09; 95%-bti 0,90-1,31), gebruik gedurende 4 tot en met 7 maanden was geassocieerd met 42% verhoogd SCC-risico (1,42; 1,16-1,73), gebruik gedurende 8 tot en met 15 maanden was geassocieerd met verdubbeling van het risico (2,04; 1,67-2,50), en gebruik gedurende langer dan 15 maanden was geassocieerd met verdrievoudiging van het risico (3,05;2,37-3,91). Ooit gebruik van itraconazol was geassocieerd met 20% verhoging van het SCC-risico (aHR 1,20; 95%-bti 1,00-1,45) Het BCC-risico was niet geassocieerd met voriconazolgebruik maar wel met gebruik van itraconazol (aHR 1,74; 95% 1,27-2,37) en posaconazol (1,55; 1,00-2,41).

De onderzoekers concluderen dat gebruik van voriconazol onder ontvangers van longtransplantaten geassocieerd was met verhoogd risico van SCC, met name bij langdurig gebruik.

1.D’Arcy ME, Pfeiffer RM, Rivera DR et al. Voriconazole and the risk of keratinocyte carcinomas among lung transplant recipients in the United States. JAMA Dermatol 2020;1141

Summary: An analysis of the Scientific Registry on Transplant Recipients found that among recipients of lung transplants use of voriconazole, especially long-term use, was associated with increased SCC risk.