Er zijn aanwijzingen dat het darmmicrobioom effect kan hebben op de werkzaamheid van immuuntherapie voor maligniteiten. Korteketen-vetzuren (SCFAs) zijn metabolieten die door darmmicro-organismen worden uitgescheiden en invloed op de fysiologie van de gastheer kunnen uitoefenen. Een studie in Japan heeft onderzocht wat de associatie is tussen SCFAs in feces of plasma met de werkzaamheid van PD-1 remmers voor solide tumoren. Prof. Manabu Muto (Universiteit van Kyoto) en collega’s publiceren de studie online in JAMA Network Open.¹

De prospectieve studie includeerde 29 mannen en 23 vrouwen die nivolumab of pembrolizumab kregen voor melanoom (n=24), hoofd-hals maligniteiten (n=10), maag-darmmaligniteiten (n=9), genito-urinaire maligniteiten (n=6), longadenocarcinoom (n=2), of sarcoom (n=1). De mediane leeftijd was 67 jaar (range 27-84). Drie patiënten hadden complete respons en twaalf patiënten hadden partiële respons, voor een ORR van 28,8%. Negen patiënten hadden stabiele ziekte en 28 progressieve ziekte. De concentraties van SCFAs in fecesmonsters waren significant hoger in responders dan in niet-responders. Hoge gehalten van sommige SCFAs in fecesmonsters waren geassocieerd met langere progressievrije overleving: azijnzuur (hoger versus lager dan 270 μmol/g HR 0,29; p<0,001), propionzuur (hoger versus lager dan 90 μmol/g HR 0,08; p<0,001), boterzuur (hoger versus lager dan 40 μmol/g HR 0,31; p<0,001), en valeriaanzuur (hoger versus lager dan 15 μmol/g HR 0,53; p=0,04). Ook hoog gehalte van isovaleriaanzuur in plasmamonsters was geassocieerd met langere progressievrije overleving (hoger versus lager dan 0,15 μmol/g HR 0,38; p=0,04). Voor gehalten van andere SCFAs werden geen associaties met PFS gevonden.

De onderzoekers concluderen dat de studieresultaten suggereren dat gehalten van sommige SCFAs in fecesmonsters geassocieerd waren met werkzaamheid van nivolumab en pembrolizumab voor solide tumoren, en mogelijk kunnen worden gebruikt voor routinematige monitoring van patiënten.

1.Nomura M, Nagatomo R, Doi K et al. Association of short-chain fatty acids in the gut microbiome with clinical response to treatment with nivolumab or pembrolizumab in patients with solid cancer tumors. JAMA Network Open 2020;3:202895

Summary: A study in Japan identified fecal short-chain fatty acids as biomarkers for efficacy of nivolumab or pembrolizumab for solid tumors.