Progressievrije overleving is een veelgebruikt eindpunt in de beoordeling van werkzaamheid van nieuwe geneesmiddelen voor maligniteiten. Vaak wordt aangenomen dat uitstel van progressie gepaard gaat met verbetering van de kwaliteit van leven. Dr. Thomas Hwang en dr. Bishal Gyawali (Harvard Medical School, Boston MA) hebben een analyse uitgevoerd van de associatie tussen PFS en QOL in fase 3-studies van middelen voor gevorderde of metastatische solide tumoren. Ze publiceren de analyse online in het International Journal of Cancer.¹

In de literatuur tussen begin 2010 en eind 2015 vonden de onderzoekers 352 studies die aan de inclusiecriteria voldeden, waaronder 147 met een geprespecificeerd QOL-eindpunt. Van deze studies rapporteerden 97 (67%) geen QOL-effect van het onderzochte geneesmiddel, 38 (26%) een gunstig QOL-effect, en tien (7%) een ongunstig QOL-effect. De associatie tussen de PFS en algemene QOL voor alle studies tezamen was zwak (r=0,34; AUC 0,72). Ook de associatie tussen PFS en verbetering in enig QOL-domein was zwak.

De onderzoekers concluderen dat de analyse suggereert dat PFS in studies van middelen voor gevorderde maligniteiten slechts zwak gecorreleerd was met QOL, en dat QOL slechts in een minderheid van deze studies onderzocht werd.

1.Hwang TJ, Gyawali B. Association between progression-free survival and patients’ quality of life in cancer clinical trials. Int J Cancer 2018; epub ahead of print

Summary: An analysis of 147 phase III clinical trials of drugs for advanced or metastatic solid tumors found only a weak association between progression-free survival and global quality of life (r=0.34; AUC 0,72), and also only a weak association between PFS and improvement in any domain of QOL.