Therapie-gerelateerde myeloïde neoplasmen vormen een potentieel levensbedreigende consequentie van behandeling voor autoimmuunziekte (AID). Prof. Raoul Tibes (Mayo Clinic, Phoenix AZ) en collega’s hebben een studie uitgevoerd van de associatie van cytotoxische, anti-inflammatoire, en immuunmodulerende middelen voor AID met het risico MDS en AML. Ze publiceren de studie online in JAMA Oncology.¹

De studie is gebaseerd op retrospectief review van medische dossiers van 40.011 patiënten met een AID-diagnose die tussen 2004 en 2015 werden behandeld bij de Mayo Clinics in Phoenix en in Jacksonville (FL). Van deze patiënten hadden er 308 ook een diagnose MDS of AML. Na exclusie van patiënten met een diagnose van myeloïde neoplasme voorafgaand aan de AID-diagnose, en van patiënten met incomplete dossiers, bleven er 86 patiënten over voor de analyse; 49 mannen en 37 vrouwen, gemiddelde leeftijd 72,3 jaar (SD 15,6 jaar), met MDS (n=55), de novo AML (n=21), of AML na MDS (n=10). De meest-voorkomende AID-profielen waren reumatoïde artritits (n=23), psoriasis (n=18), en systemische lupus erythematosus (n=12). De mediane tijd tussen AID-diagnose en MDS- of AML-diagnose was 8 jaar (IQR 4 tot 15 jaar). Zevenenvijftig van de 86 patiënten kregen een cytotoxisch of immuunmodulerend middel.

Voor ieder van de 86 patiënten selecteerden de onderzoekers uit het AID-cohort twee controlepersonen zonder MDS of AML, gematcht voor leeftijd, geslacht, en autoimmunspecifieke diagnose. In de groep van patiënten met MDS of AML was vergeleken met de controlegroep alleen behandeling met azathioprine natrium significant meer frequent (OR 7,05; p<0,001). Behandeling met cyclofosfamide (OR 3,58; 95%-bti 0,91-14,11) en mitoxantron hydrochloride (OR 2,73; 95%-bti 0,23-33,0) was eveneens meer frequent in de MDS/AML-groep, maar niet statistisch significant. Niet statistisch significant minder frequent in de MDS/AML-groep was behandeling met methotrexaat natrium (OR 0,60; 95%-bti 0,29-1,22), mercaptopurine (OR 0,62; 95%-bti 0,15-2,53), en mycofenolaat mofetil hydrochloride (OR 0,66;95%-bti 0,21-2,03).

De onderzoekers concluderen dat in een grote populatie met primair AID behandeling met azathioprine geassocieerd was met een zevenmaal verhoogd risico van het ontwikkelen van een myeloïd neoplasme.

1.Ertz-Archambault N, Kosiorek H, Taylor GE et al. Association of therapy for autoimmune disease with myelodysplastic syndromes and acute myeloid leukemia. JAMA Oncol 2017; epub ahead of print