Het stratificeren van patiënten met biochemisch recidief (BCR) na primaire behandeling van prostaatcarcinoom op basis van het risico van prostaatcarcinoom-specifieke mortaliteit (PCSM) is van belang voor het beoordelen van de noodzaak van verdere testen en behandeling. Een retrospectieve cohortstudie in Stockholm (Zweden) heeft risicofactoren voor PCSM onder patiënten met BCR na radiotherapie (RT) of radicale prostatectomie (RP) geïnventariseerd. Dr. Ugo Giovanni Falagario (Universiteit van Foggia, Italië) en collega’s publiceren de studie in JAMA Network Open.¹

De studie includeerde 16.311 patiënten in Stockholm die tussen begin 2003 en eind 2019 RP (n=10,364) of RT (n=5947) met curatieve intentie ondergingen voor cT1-3,cM0 prostaatcarcinoom, en die beschikbare PSA follow-up gegevens hadden. Primaire eindpunten voor de studie waren cumulatieve incidentie van BCR en PCSM. De mediane follow-up was 88 maanden in het RP-cohort en 89 maanden in het RT-cohort.

Deze figuur toont de cumulatieve incidentie van BCR in D’Amico-risicogroepen bij diagnose. Na RP was de vijftien-jaars cumulatieve incidentie van BCR 16% onder de 4024 patiënten in de groep met laag D’Amico risico, 30% onder de 5239 patiënten in de groep met intermediair risico, en 46% onder de 1101 patiënten in de groep met hoog risico. Na RT was de vijftien-jaars cumulatieve incidentie van BCR 18% onder de 1230 patiënten in de laag-risicogroep, 24% onder de 2355 patiënten in de groep met intermediair risico, en 36% onder de 2362 patiënten in de groep met hoog risico.

Deze figuur toont de cumulatieve incidentie van PCSM na BCR in EAU-BCR risicocategorieën. Na RP was de tien-jaars cumulatieve incidentie van PCSM 4% onder de 1101 patiënten die laag-risico EAU-BCR ontwikkelden en 9% onder de 649 patiënten die hoog-risico EAU-BCR ontwikkelden. Na RT was de tien-jaars cumulatieve incidentie van PCSM 24% onder de 591 patiënten in de laag-risico EAU-BCR categorie en 46% onder de 600 patiënten in het hoog-risico EAU-BCR categorie.

De onderzoekers concluderen dat deze resultaten de validiteit van het EAU-BCR stratficatiesysteem bevestigen. Echter, terwijl het risico van PCSM in de laag-risico EAU-BCR categorie na RP laag was, was het risico van PCSM in de laag-risico EAU-BCR categorie na RT niet verwaarloosbaar laag. Er is behoefte aan betere risicostratificatie van patiënten met BCR om keuze voor salvage-behandelingen te geleiden, en overbehandeling en overtesting te verminderen.

1.Falagario UG, Abbadi A, Remmers S et al. Biochemical recurrence and risk of mortality following radiotherapy or radical prostatectomy. JAMA Network Open 2023;6:e2332900

Summary: A population-based cohort study population-based cohort study of 16,311 patients undergoing radical prostatectomy or radiotherapy, biochemical recurrence (BCR) after primary treatment was found to be a common event with a limited association with PCSM. Risk group at diagnosis, PSA velocity, and primary treatment were the most strongly associated with mortality factors.