Er is geen consensus over de waarde van PSA-screening. Sinds 2008 is in de Verenigde Staten de frequentie van PSA-screening afgenomen terwijl de incidentie van metastatisch prostaatcarcinoom (mPC) toegenomen is. Er is echter geen direct epidemiologisch bewijs voor een causale associatie tussen deze beide ontwikkelingen. Een retrospectieve cohortstudie onder centra van de Veterans Health Administration (VHA) heeft de associatie geïnventariseerd tussen PSA-screeningsfrequentie en subsequente mPC-incidentie op centrumniveau. Dr. Brent Rose (University of California San Diego, La Jolla) en collega’s publiceren de studie in JAMA Oncology.¹

Het cohort bestond uit mannen in de leeftijd van 40 jaar of ouder, die tussen begin 2005 en eind 2019 zorg ontvingen van één van de 128 centra van de VHA (4.678.412 mannen in 2005, toenemend tot 5.371.701 mannen in 2019). Onder alle centra tezamen daalde de frequentie van PSA-screening van 47,2% in 2005 tot 37,0% in 2019, terwijl de incidentie van mPC toenam van 5,2 per 100.000 mannen in 2005 tot 7,9 per 100.000 mannen in 2019. Hogere centrum-specifieke PSA-screeningspercentage was geassocieerd met lagere incidentie van mPC vijf jaar later (per 10% toename van de screeningspercentage IRR 0,91; p<0,001). Hogere lange-termijn nonscreening-percentages waren geassocieerd met hogere incidentie van mPC vijf jaar later (per 10% toename van het nonscreening-percentage (IRR 1,11; p=0,01).

De onderzoekers concluderen dat tussen 2005 en 2019 de frequentie van PSA-screening in het nationale VHA-systeem afnam. Centra met een hoger screeningspercentage hadden lagere mPC-incidentie vijf jaar later.

1.Bryant AK, Lee KM, Alba PR et al. Association of prostate-specific antigen screening rates with subsequent metastatic prostate cancer incidence at US Veterans Health Administration facilities. JAMA Oncol 2022.4319

Summary: A retrospective cohort study among VHA centers found that centers with higher PSA screening rates had lower subsequent rates of metastatic prostate cancer.