Pancreascarcinoom is één van de belangrijkste oorzaken van overlijden aan een maligniteit. Het identficeren van hoog-risicogroep kan wellicht een tijdige diagnose bevorderen. Een analyse in de cohorten van de Nurses’ Health Study en de Health Professionals Follow-up Study heeft de associatie onderzocht tussen duur van diabetes en recente gewichtsverandering met het risico van pancreascarcinoom onder deelnemers zonder diabetes of geschiedenis van een maligniteit bij inclusie in de studies. Prof. Brian Wolpin (Dana-Farber Cancer Institute, Boston MA) en collega’s publiceren de analyse in JAMA Oncology.¹

De analyse includeerde 112.818 vrouwen (gemiddelde leeftijd 59,4 jaar; SD 11,7) en 46.207 mannen (gemiddelde leeftijd 64,7 jaar; SD 10,8) die gedurende 30 jaar iedere twee jaar informatie verschaften over diabetes (gediagnostiseerd door een arts) en lichaamsgewicht. Tijdens de follow-up werd in 1116 deelnemers een diagnose pancreascarcinoom gesteld. Vergeleken met deelnemers zonder diabetes hadden deelnemers met recent-onset diabetes een bijna driemaal hoger leeftijd-gecorrigeerd risico van pancreascarcinoom (HR 2,97; 95%-bti 2,31-3,82) en deelnemers met langer dan twee jaar bestaande diabetes een ruim verdubbeld leeftijd-gecorrigeerd risico van pancreascarcinoom (HR 2,16; 95%-bti 1,78-2,60).

Vergeleken met deelnemers zonder gewichtsverlies in de voorgaande twee jaar hadden deelnemers met gewichtsverlies van meer dan 3,6 kg (8 lb) een bijna verdubbeld leeftijd-gecorrigeerd risico van pancreascarcinoom (HR 1,92; 95%-bti 1,58-2,32). Deelnemers met recent-onset diabetes plus gewichtsverlies meer dan 3,6 kg hadden vergeleken met deelnemers zonder beide blootstellingen een bijna zevenmaal verhoogd risico van pancreascarcinoom (HR 6,75; 95%-bti 4,55-10,00). Het risico was nog verder verhoogd onder deelnemers met recent-ontstane diabetes en gewichtsverlies en een aanvankelijke body mass index lager dan 25 en onder deelnemers met niet-intentioneel gewichtsverlies.

De onderzoekers concluderen dat recent-ontstane diabetes vergezeld van gewichtsverlies geassocieerd was met substantieel verhoogd risico van pancreascarcinoom.

1.Yuan C, Babic A, Khalaf N et al. Diabetes, weight change, and pancreatic cancer risk. JAMA Oncol 2020.2948

Summary: Analysis in the cohorts of the Nurses’ Health Study and the Health Professionals Follow-up Study found that recent-onset diabetes accompanied by weight loss is associated with a substantially increased risk of developing pancreatic cancer. Older age, previously healthy age, and unintentional weight loss further elevate this risk.