Immuncheckpointremmers (ICIs) zijn geïndiceerd voor tenminste zestien typen maligniteiten, en dit aantal zal naar verwachting in de nabije toekomst toenemen, gelet op meer dan honderd lopende ICI-studies. Gebruik van ICIs is echter geassocieerd met toxiciteiten. Een retrospectieve studie in Massachusetts General Hospital (Boston) heeft de associatie van ICI-behandeling voor maligniteiten met het risico van pericardiale ziekte geïnventariseerd. Dr. Jingyi Gong en collega’s publiceren de studie in het Journal for ImmunoTherapy of Cancer.¹

De studie includeerde 2842 achtereenvolgende patiënten die ICIs kregen en een controlegroep van 2699 voor leeftijd en type maligniteit gematchte patiënten die geen ICIs kregen. Een pericardiale gebeurtenis werd gedefinieerd als een composiet van pericarditis of nieuwe of verslechterende matige of ernstige pericardiale effusie. De figuur laat de cumulatieve incidentie van pericardiale ziekte in de beide groepen zien. In de ICI-groep werden 42 pericardiale gebeurtenissen gezien over 193 dagen (IQR 64-411), overeenkomend met incidence rate 1,57 gebeurtenissen per 100 persoonsjaren. Na correctie voor mogelijk verstorende variabelen was het risico van pericardiale ziekte in de ICI-groep ruim vier maal hoger dan in de controlegroep (HR 4,37; p<0,001). Binnen de ICI-groep waren pericardiale gebeurtenissen geassocieerd met een trend van hogere all-cause mortaliteit (versus ICI-patiënten zonder pericardiale gebeurtenissen HR 1,53; p=0,05).

De onderzoekers concluderen dat gebruik van ICIs voor maligniteiten geassocieerd was met verhoogd risico van pericardiale gebeurtenissen, en dat pericardiale gebeurtenissen in ICI-behandelde patiënten geassocieerd waren met een trend van verhoogde mortaliteit.

1.Gong J, Drobni ZD, Zafar A et al. Pericardial disease in patients treated with immune checkpoint inhibitors. J ImmunoTher Cancer 2021-002771

Summary: A study at Massachusetts General Hospital (Boston) investigated pericardial disease in 2842 consecutive cancer patients treated with immune checkpoint inhibitors, compared with 2699 age-and cancer-type matched patients not receiving ICIs. After adjustment for potential confounders ICI treatment was associated with a more than fourfold increase in risk of pericarditis or pericardial effusion (HR 4.37; p<0.001). Within the ICI-treated group, development of pericardial disease was associated with a trend for increased all-cause mortality (HR 1.53; p=0.05).