Overgewicht en obesitas, met toenemende prevalentie in veel landen, zijn geassocieerd met verhoogd risico van colorectaalcarcinoom (CRC). Veel CRC-patiënten verliezen echter gewicht voorafgaan aan de diagnose, hetgeen zou kunnen leiden tot onderschatting van de associatie. Een bevolkings-gebaseerde patiënt-controlestudie in zuidwest Duitsland heeft de associatie tussen overgewicht of obesitas op verschillende tijdstippen voor de diagnose met het CRC-risico geïnventariseerd. Prof. Hermann Brenner (Deutsches Krebsforschungszentrum, Heidelberg) en collega’s publiceren de studie in JAMA Network Open.¹

De studie includeerde 6434 patiënten met een eerste CRC-diagnose tussen begin 2003 en eind 2021. De mediane leeftijd bij diagnose was 69 jaar, 60,3% waren mannen. De patiënten werden voor leeftijd, geslacht, en provincie gematcht met 5453 controlepersonen. De deelnemers gaven informatie over hun BMI bij diagnose (voor controlepersonen bij recrutering), en over BMI op tijdstippen tot tien jaar eerder. Op het moment van diagnose hadden 62,1% van de patiënten en 66,0% van de controlepersonen overgewicht of obesitas, wijzend op een inverse associatie tussen excess lichaamsgewicht en het CRC-risico. Een hoge BMI acht tot tien jaar voor de diagnose/recrutering was echter significant positief geassocieerd met het risico. Voor overgewicht op dat tijdstip was de aOR 1,27 (95%-bti 1,03-1,56), voor obesitas 2,09 (1,61-2,70), en per toename van de BMI met 5 eenheden 1,35 (1,21-1,50). Gewichtsverlies van tenminste 2 kg was het sterkst geassocieerd in de twee jaar voor de diagnose (aOR 7,52; 95%-bti 5,61-10,09). Deze associatie werd gradueel zwakker voor eerdere intervallen.

De onderzoekers concluderen dat corrigeren voor substantieel prediagnostisch gewichtsverlies resulteerde in versterking van de associatie tussen overgewicht/obesitas met het CRC-risico.

1.Mandic M, Safizadeh F, Niedermaier T et al. Association of overweight, obesity, and recent weight loss with colorectal cancer risk. JAMA Network Open 2023;6:e239556

Summary: A population-based case-control study of 11,887 participants in Germany found an inverse association between overweight and CRC risk when body mass index (BMI) at the time of recruitment was considered. However, recent weight loss was associated with strongly increased CRC risk, and a clear positive association between BMI and CRC risk emerged when looking at earlier points in time, which was particularly pronounced for BMI 8 or more years before diagnosis/interview.