Celvrij DNA (cfDNA) bestaat uit circulerend tumor-DNA dat in de circulatie vrijkomt na necrose of apoptose van tumorcellen, of na manipulatie van de tumor tijdens chirurgie. Een studie van University College Cork (Ierland) heeft onderzocht of de dynamiek van cfDNA in de perioperatieve periode, van voor de chirurgie tot postoperatieve dag vijf, geassocieerd is met vroeg recidief in patiënten met coloncarcinoom. Dr. Christina Fleming en collega’s publiceren de studie online in JAMA Surgery.¹



De studie includeerde twintig patiënten die chirurgie ondergingen voor coloncarcinoom. In alle patiënten werd R0-resectie uitgevoerd met adequate nodale oogst. Serummonsters werden genomen op zeven tijdstippen: voorafgaand aan chirurgie, en 3, 6, 24, en 48 uur na de operatie, en postoperatieve dag 3 en postoperatieve dag 5. In de monsters werd cfDNA bepaald. De mediane follow-up was 22 maanden (IQR 14-36). In drie patiënten werd vroeg recidief gezien, na mediaan 19 maanden (IQR 8-23). Er waren geen significante klinisch-pathologische verschillen tussen de patiënten met vroeg recidief en de patiënten zonder vroeg recidief.

De cfDNA-gehalten waren het hoogst voorafgaand aan de chirurgie (gemiddeld 320 ng/dl). Direct na verwijdering van de primaire tumor namen de gehalten snel af: na 3 uur 42 ng/dl, na 6 uur 42 ng/dl, en na 24 uur 30 ng/dl. Vervolgens begonnen de gehalten weer toe te nemen, maar ze bleven onder de preoperatieve waarde (na 48 uur 64 ng/dl, na 3 dagen 109 ng/dl, en na 5 dagen 180 ng/dl. Vanaf 48 uur na de operatie ontstonden significante verschillen in cfDNA-niveaus tussen patiënten die vroeg recidief zouden ontwikkelen en patiënten zonder vroeg recidief: na 48 uur 203 versus 39 ng/ml (p=0,01), na 3 dagen 403 versus 58 ng/ml (p=0,01), en na 5 dagen 847 versus 63 ng/ml (p=0,001).

De onderzoekers concluderen dat de studie suggereert dat vanaf 48 uur na de operatie voor coloncarcinoom de dynamiek van cfDNA een belangrijke biomarker kan zijn voor het identificeren van patiënten met risico van vroeg recidief.

1.Fleming CA, O’Leary DP, Wang J, Redmond HP. Association of observed perioperative cell-free DNA dynamics with early recurrence in patients with colon cancer. JAMA Surg 2019; epub ahead of print

Summary: A study at University College Cork (Ireland) found a significant difference in the perioperative dynamics of cell-free DNA from 48 hours postoperatively between patients with early recurrence of colon cancer and patients with no early recurrence. cfDNA may serve as an important biomarker to identify those at risk for early recurrence.